Malczewski Jacek

Szczegóły: | Opublikowano: 30 wrzesień 2016 | Odsłony: 1720

Jacek Malczewski, urodził się w 1854 w Radomiu, zmarł w 1929 w Krakowie. Malarz i rysownik, czołowy reprezentant symbolizmu w polskim malarstwie przełomu XIX i XX wieku. Jeden z najwybitniejszych i najbardziej uznanych artystów w historii polskiej sztuki. Dorastał pod dużym wpływem ojca Juliana, który wpoił synowi głęboki patriotyzm i miłość do ojczyzny. Malczewski studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Władysława Łuszczkiewicza i Feliksa Szynalewskiego, w latach 1876-1877 doskonalił swój warsztat w paryskiej École des Beaux-Arts. Sporo podróżował, bywał w Paryżu, Monachium i Wiedniu, wspólnie z Karolem Lanckorońskim odbył podróże do Azji Mniejszej i do Włoch. Artysta wystawiał swoje prace na licznych wystawach krajowych i zagranicznych a jego sztuka była doceniana i nagradzana. Swoje artystyczne inspiracje czerpał Malczewski głównie z polskiej sztuki, tradycji i folkloru uzupełniając je biblijnymi i mitologicznymi wątkami. Wprowadzał postacie faunów, chimer, harpii i centaurów, elementem dopełniającym był nieraz rozległy krajobraz lub motyw wiejski. Do jego najbardziej znanych dzieł należą: Introdukcja (1890), Melancholia (1894), różne wersje tematów Polonia i Thanatos, cykl Zatruta Studnia, tryptyki Ojczyzna (1903) i Muzyka (1906). Wykonał wiele obrazów poświęconych losom zesłańców po powstaniu styczniowym. Namalował kilkaset znakomitych portretów i autoportretów, często w niecodziennych kostiumach i postaciami alegorycznymi m.in. portrety A. Wielopolskiego, Hamlet polski (1903), J. Kasprowicza (1903), W. Reymonta (1905), autoportret z muzą (1906). Jacek Malczewski był w 1897 r. współzałożycielem Związku Artystów Polskich Sztuka, od 1902 r. członkiem Stowarzyszenia Artystów Polskich a w latach 1897-1918 wiedeńskiej Secesji. Był profesorem i rektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych (późniejszej Akademii). Cechą malarstwa Malczewskiego jest bryłowaty modelunek postaci o wyrazistym rysunku, wrażenie przestrzeni wypełnionej powietrzem, jasne, świetliste tonacje obok barw zgaszonych, zestawianie kolorów ciepłych i zimnych, różnorodne posługiwanie się perspektywą. Prace Jacka Malczewskie znajdują się w najważniejszych polskich muzeach i galeriach: w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Muzeum Śląskim w Katowicach, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Okręgowym w Radomiu i Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy. Liczną kolekcję dzieł artysty ma też Lwowska Galeria Obrazów. Kilka prac Jacka Malczewskiego znajduje się w kościołach diecezji tarnowskiej. W kościele parafialnym w Bobowej podziwiać możemy obraz przedstawiający wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego. Przetrwała również tradycja jakoby uczestniczył on w powstawaniu polichromii w kościele reformatów w Zakliczynie. Jest to tym bardziej prawdopodobne, że artysta przebywał w latach 1923-26 w pobliskich Lusławicach i prowadził tam szkołę malarstwa dla uzdolnionych dzieci. Wiadomo też, że w kościele w Oleśnie znajdował się obraz Malczewskiego Ukrzyżowanie, został jednak skradziony w 1983 r. Także w Tarnowie, w Muzeum Diecezjalnym znajduje się obraz Jacka Malczewskiego Thanatos (1919).