Biogramy

Franciszek Placidi urodzony w Rzymie między 1710 a 1715, zmarł w Kozienicach w 1782 r. Włoski architekt i rzeźbiarz działający w Polsce. Kształcił się Akademii św. Łukasza w Rzymie. Był uczniem i współpracownikiem włoskiego architekta Gaetano Chiaveriego, początkowo w Warszawie a później w latach 1738-40 w Dreźnie, gdzie kierował budową kościoła dworskiego. W 1742 r. przybył do Krakowa, gdzie pracował na zlecenie biskupów krakowskich Jana Aleksandra Lipskiego i Andrzeja Stanisława Załuskiego. W 1745 r. otrzymał tytuł architekta królewskiego. W 1753 r. ożenił się z córką krakowskiego malarza Andrzeja Radwańskiego. W 1764 r. architekt został zatrudniony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz biskupa kujawskiego Antoniego Kazimierza Ostrowskiego. Placidi był bardzo wszechstronnym architektem. Projektował pałace wraz z otaczającymi je ogrodami, kościoły, kaplice a także mniejszą architekturę jak kruchty czy wieżyczki na sygnaturki. Chętnie projektował też elementy wyposażenia wnętrz jak ołtarze, ambony i pomniki nagrobne. W swoich realizacjach nawiązywał do rzymskiego baroku, czerpiąc jednocześnie z architektury niemieckiej. Jedyną realizacją Placidiego na terenie diecezji tarnowskiej jest sygnaturka kościoła klarysek w Starym Sączu.

Projekty architektoniczne

- Grabki Duże, pałac Rupniewskiego (1742)
- Morawica, kościół z plebanią i dzwonnicą (1743-48)
- Kraków, kamienica Popielów, ul. św. Jana 20, przebudowa opatów jędrzejowskich (1744)
- Kraków, kościół Mariacki, kruchta zachodnia (1750-52)
- Kraków, kościół bonifratrów, dawny trynitarzy (1752-58)
- Kraków, kościół pijarów, górna część fasady oraz schody i portal wejściowy (1759-61)
- Kraków, ochronka dla ubogich, ul. Sienna 16 (1759-61)
- Łowicz, kaplica św. Krzyża przy katedrze Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja (1760-64)
- Kraków, kościół św. Barbary, sygnaturka (1763)
- Wolborz, pałac i park dla biskupa kujawskiego Antoniego Kazimierza Ostrowskiego (1768-1773)
- Kozienice, pałac i park dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (1775-82)
- Kozienice, układ przestrzenny miasta (1775-82)
- Kraków, kościół Bożego Ciała, sygnaturka (1778)
- Stary Sącz, kościół klarysek, wieżyczka na sygnaturkę (1779)
- Końskie, pałac Małachowskiego, zrealizowany częściowo (1780)
- Kraków, pałac pod Baranami, pl. Rynek 27, przebudowa w 2. połowie XVIII w., częściowo przebudowany w XIX w.
- Kraków, kamienica Chwalibogowskich, ul. św. Jana 13, (2. połowa XVIII w.), przebudowana w XIX w.
- Kraków, wikarówka, pl. Mariacki 5 (2. połowa XVIII w.), nieistniejący
- Kraków, pałac Larischa, ul. Bracka 12 (2. połowa XVIII w.), przebudowany po 1850 r.

Elementy wyposażenia wnętrz, ołtarz i pomniki nagrobne.

- Kraków, kościół Mariacki, epitafium infułata Dominika Lochmana (po 1742)
- Frombork, katedra Wniebowzięcia NMP, ołtarz główny (1747-52)
- Kraków-Tyniec, kościół benedyktynów, ołtarz główny i dwa boczne (po 1750)
- Kraków, katedra, pomnik nagrobny króla Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery (1753-60)
- Kraków, katedra, pomnik nagrobny króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Eleonory (1753-60)
- Kraków, kościół franciszkanów, dwa ołtarze przeniesione z kościoła św. Michała (około 1754)
- Kraków, katedra, chór muzyczny (1758)
- Kraków, katedra, przebudowa i wystrój kaplicy biskupa Andrzeja Załuskiego z jego pomnikiem nagrobnym (1758-66)
- Łowicz, katedra Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja, ołtarz i pomnik nagrobny prymasa Adama Ignacego Komorowskiego w kaplicy św. Krzyża (1760-64)
- Kraków, kościół Mariacki, pomnik nagrobny infułata Jacka Łopackiego (ok. 1761)
- Kraków, kościół Mariacki, ołtarze w kaplicach Loretańskiej i Przemienienia Pańskiego (2. połowa XVIII)
- Kraków, kościół św. Andrzeja, ołtarz główny (2. połowa XVIII)
- Kraków-Bielany, kościół kamedułów, ołtarz w kaplicy Lubomirskiego (2. połowa XVIII)

LITERATURA

Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982
Czyżewski J., Królewska katedra na Wawelu. Przewodnik, Kraków 2002
Dobrowolski T., Sztuka Krakowa, Kraków 1978
Sztuka polska, T. 5, Późny barok, rokoko i klasycyzm - XVIII wiek, oprac. zb., Arkady 2016
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Łoziński J., Pomniki sztuce w Polsce, T. 1, Małopolska, Warszawa 1985
Rożek M., Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł