Kościoły

Sobolów - miejscowość w powiecie bocheńskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Pierwsza wzmianka o wsi Sobolów pochodzi z 1262 r., wiadomo też, że w 1330 r. król polski Władysław Łokietek przeniósł wieś na prawo niemieckie. Początki parafii w Sobolowie sięgają zapewne końca XIII w., chociaż pierwszy znany dokument z 1308 r. informujący o jej istnieniu jest uważany za falsyfikat. Dopiero informacja z 1326 r. potwierdzająca płacenie świętopietrza z parafii w Sobolowie nie budzi żadnych wątpliwości. Wiadomo, że w XVI w. właściciel wsi Stanisław Słonkowski zamienił kościół w Sobolowie na zbór protestancki. Jeszcze pod koniec tego wieku kościół wrócił w ręce katolików. Obecna świątynia pochodzi właśnie z końca XVI w. W latach 1923-33 została przekształcona według projektu Bogdana Tretera. Przedłużono wtedy prezbiterium ku wschodowi, nawę ku zachodowi, powiększono zakrystię a od południa dobudowano kaplicę. Cały kościół otoczono również sobotami.
ARCHITEKTURA. Drewniany, oszalowany, z dachami pobitymi gontem. Złożony z nawy i zamkniętego trójbocznie prezbiterium. Przy prezbiterium od północy zakrystia a od południa kaplica. Przy nawie od zachodu otwarty przedsionek, połączony z sobotami, które obiegają cały kościół. Na wschodniej ścianie prezbiterium znajduje się Ogrojec z rzeźbami ludowymi z XX w. Prezbiterium i nawa nakryte są dachami dwuspadowymi, nad nawą z wieżyczką na sygnaturkę o barokowej formie z latarnią. Nad kaplicą i zakrystią dachy pulpitowe. Wnętrze nakryte pozornym sklepieniem kolebkowym z płaskimi odcinkami po bokach. Arkada tęczy wycięta półkoliście. Polichromia wnętrza ornamentalna, wykonana w 1929 r. przez Franciszka Przebindowskiego. W prezbiterium zachowały się fragmenty malowideł z XVIII w., przedstawiające trzy postaci apostołów.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Kościół posiada bogate wyposażenie utrzymane w duchu baroku. Ołtarz główny z XIX w., z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Śnieżnej z początku XVII w., od 1740 r. określanym jako "łaskawy". Dwa ołtarze boczne, rokokowe z 2. poł. XVIII w. Lewy z kopią obrazu Matki Boskiej Śnieżnej, namalowaną przez Waleriana Kasprzyka w 1959 r., w sukience drewnianej i koronach z XIX ., pochodzących z obrazu umieszczonego obecnie w ołtarzu głównym. W prawym ołtarzu obraz św. Józefa, namalowany w 1930 r. przez Franciszka Przebindowskiego. W kaplicy ołtarzyk rokokowy z 2. poł. XVIII w., zdekompletowany, z obrazem św. Anny Samotrzeć z herbem Junosza, z 2. poł. XVII w. Ambona rokokowa z XVIII w., z obrazem św. Jana Chrzciciela na zaplecku. Chrzcielnica barokowa z XVII-XVIII w., wykonana z czarnego marmuru, ze złoconą pokrywą drewnianą. Dwie ławy kolatorskie z XVIII w. Dwa konfesjonały rokokowe z 2. poł. XVIII w., z malowidłami w zwieńczeniach. Drzwi przeniesione z dawnego wejścia do zakrystii, okute skośną kratą z XVII w. W tęczy późnobarokowa rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego z aniołami podtrzymującymi krzyż. Trzy obrazy barokowo-ludowe z XVIII w.: 1. Matki Boskiej Różańcowej jako pośredniczki dusz czyścowych; 2-3. z wyobrażeniami cierpień dusz czyścowych. Organy 17-głosowe, być może przeniesione z Dolnego Śląska, remontowane w 1947 lub 1948 r. przez Bartłomieja Ziemiańskiego ze Szczyrzyca.
DZWONNICA zbudowana w XVII w., przesunięta i ustawiona na nowej i wysokiej podmurówce w XX w. Wolnostojąca, drewniana, szalowana, wzniesiona w konstrukcji słupowej, o pochyłych ścianach, nakryta dachem namiotowym. Na dzwonnicy zawieszone trzy dzwony: 1. gotycki z 1510 r., odlany w Krakowie; 2. św. Michał Archanioł, odlany w 1960 r. we Wrocławiu; 3. bez nazwy z 1960 r.

Tekst umieszczony 19.12.2010
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013

LITERATURA

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 2, Powiat bocheński, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1989
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Piątkowska Ł., Parafie Ziemi Bocheńskiej, Bochnia 2004
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Strona inernetowa: http://www.sobolow.parafia.info.pl/

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł