Ochotnica Dolna, miejscowość w powiecie nowotarskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Pierwszy kościół w Ochotnicy Dolnej powstał w XVI w. i nosił wezwanie św. Krzyża. Wtedy też istniała tu placówka duszpasterska zależna od parafii w Tylmanowej. Obecny kościół został zbudowany w latach 1813-16 po spaleniu poprzedniej świątyni. Około 1899 r. kościół został rozbudowany o dwie kaplice boczne. W 1912 r. wymieniono poszycie dachowe kościoła z gontowego na blaszane. Gruntowny remont kościoła został przeprowadzony w latach 1928-30 pod kierunkiem budowniczego Jana Malinowskiego. W 1925 r. biskup tarnowski Leon Wałęga erygował w Ochotnicy Dolnej parafię. Ostatni gruntowny remont kościoła przeprowadzono w 2010 r.
ARCHITEKTURA. Drewniany, bez wyraźnych cech stylowych, oszalowany i kryty blachą. Złożony z nawy i węższego prezbiterium, wzniesionych w konstrukcji zrębowej oraz wieży o konstrukcji słupowej. Prezbiterium zamknięte jest ścianą prostą, od północy przylega do niego zakrystia a od południa niewielka kaplica. Nawa jest znacznie większa i szersza od prezbiterium, przylegają do niej dwie symetryczne kaplice dostawione od zachodniej strony. Prezbiterium i nawa nakryte są dwuspadowym dachem o wspólnej kalenicy z wieżyczką na sygnaturkę nad prezbiterium. Od frontu dostawiona jest wieża kwadratowa, przedzielona okapem na dwie kondygnacje i nakryta pseudobarokowym hełmem z latarnią. Wewnątrz nawa nakryta jest stropem płaskim, który nad prezbiterium przechodzi w pozorne sklepienie kolebkowe. Portal do nawy wycięty jest w kształcie tzw. oślego grzbietu. Polichromia na stropie i ścianach ornamentalna i figuralna z 2. połowy XIX w., odnowiona w 1950 r. przez Pawła Mitkę. Na stropie prezbiterium przedstawiona jest scena Przemienienia Pańskiego, zaś nad nawą Sad Ostateczny.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA pochodzi częściowo z kościoła franciszkanów w Nowym Sączu. Trzy ołtarze późnobarokowe z 1. ćw. XVIII w., częściowo przekształcone. W ołtarzu głównym umieszczony jest rzeźbiony barokowy krucyfiks z XVII w. W jednym z ołtarzy bocznych znajduje się barokowy obraz św. Franciszka z XVII w. Ambona późnobarokowa z XVIII w. Organy 16-głosowe, wykonane w 1746 r. przez Johanna Georga Neßlinga, przeniesione z kościoła ewangelickiego w Grodziszczu. Sygnaturka na wieżyczce odlana w 1746 r.
DZWONNICA wolnostojąca, współczesna z dzwonem odlanym w 1827 w Legnicy (Liegnitz).

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, opr. zb., Pruszków 2001
Katalog organów w diecezji tarnowskiej, oprac. Pasternak P., maszynopis
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Strona internetowa: http://www.parafia.ochotnica.pl/
(dostęp 20.06.2014)