(dawna cerkiew greckokatolicka pod tym samym wezwaniem)

Izby - miejscowość w powicie gorlickim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Wież Izby została założona na prawie wołoskim w 1547 r. Zapewne niebawem wzniesiono tu pierwszą cerkiew. W 1659 r. biskup krakowski Andrzej Trzebicki uposażył w Izbach parafię greckokatolicką. W 1886 r. zbudowano obecną świątynię na miejscu poprzedniej zapewne drewnianej cerkwi. W 1923 r. większość mieszkańców Izb przeszła na prawosławie i zbudowała sobie prowizoryczną świątynię. Murowana cerkiew była odtąd rzadko używana a kiedy w 1947 r. wysiedlono Łemków stała opuszczona. Od 1948 r. cerkiew została przejęta przez rzymskich katolików i służyła początkowo jako świątynia filialna parafii w Czyrnej a obecnie parafii w Banicy.
ARCHITEKTURA. Późnoklasycystyczny, zbudowany z kamienia, otynkowany. Złożony z trójprzęsłowej nawy i półkoliście zamkniętego prezbiterium oraz transeptu z identycznie zamkniętymi ramionami. Od frontu do nawy dostawiona jest wysoka kwadratowa wieża o podziałach ramowo-pilastrowych, podzielona gzymsami na trzy kondygnacje i nakryta hełmem baniastym z latarnią. Nawę, prezbiterium i transept nakrywają dachy dwuspadowe z czterema baniastymi wieżyczkami ze ślepymi latarniami nad skrzyżowaniem naw, nad ramionami transeptu oraz nad apsydą prezbiterium. Wnętrze nakryte jest sklepieniami żaglastymi na gurtach, apsyda prezbiterium i ramiona transeptu nakryte hemisferycznie.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny w kształcie konfesji, późnoklasycystyczny z 2. poł. XIX w. Ikonostas późnoklasycystyczny z nawiązaniami do baroku z 1888 r., zdekompletowany. Zachowały się ikony śś. Michała Archanioła i Łukasza Ewangelisty z XIX w. Dwa ołtarze boczne pseudobarokowe z końca XIX w. z obrazami Wniebowzięcia NMP, św. Mikołaja oraz umycie nóg Chrystusa z datą 1888. Ambona pseudobarokowa, także z końca XIX w.

LITERATURA

ks. Czekaj M., Sanktuarium w Izbach, [w:] Almanach Muszyny 1994
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972