Kościoły
Wilczyska, kościół św. Stanisława bpa
Marek SztorcWilczyska, miejscowość w powiecie gorlickim (Województwo małopolskie).
HISTORIA. Parafia w Wilczyskach została założona przed rokiem 1328, a być może istniała już w 2. poł. XIII w. Pierwsza wzmianka o tutejszym kościele została zapisana około 1470 r. w "Księdze uposażeń diecezji krakowskiej" Jana Długosza. Była to drewniana świątynia, która w XVI w. przez 40 lat znajdowała się w rękach protestantów. Po odzyskaniu przez katolików w 1605 r. kościół został odnowiony lub co bardziej prawdopodobne na jego miejscu wzniesiono obecny kościół. Konsekracji świątyni dokonał w 1641 r. bp sufragan krakowski Tomasz Oborski. W 1872 r. kościół został gruntownie odnowiony.
ARCHITEKTURA. Kościół drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem. Jednonawowy z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym od północy zakrystia. Przy nawie od północy kaplica zamknięta trójbocznie a od zachodu i południa przedsionki. Na zewnętrznej ścianie prezbiterium umieszczona jest barokowa grupa Ukrzyżowania z XVIII w. Dachy nad prezbiterium, nawą, kaplicą i przedsionkami dwuspadowe, nad zakrystią pulpitowy. Nad prezbiterium wieżyczka na sygnaturkę, z latarnią, nakryta hełmem ostrosłupowym.Wnętrze nakryte zostało stropami płaskimi, ze skośnymi odcinkami po bokach. Otwór tęczy w formie tzw. łuku w ośli grzbiet. Chór muzyczny późnobarokowy z XVIII w., z wklęsło-wypukłym parapetem wspartym na dwóch słupach.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny rokokowy z XVIII w. z obrazem św. Stanisława bpa wskrzeszającego Piotrowina. Trzy ołtarze boczne, dwa przy tęczy, z których lewy barokowy a prawy złożony w XX. z późnobarokowych elementów, w nich obrazy: śś. Anny i Antoniego; trzeci nowszy ołtarz w kaplicy. Chrzcielnica gotycka kamienna z 1486 r., rzeźbiona z herbami Strzemię, Gryf, Prus i Warnia. Ławy barokowe z płaskorzeźbionymi bokami i przedpiersiami. Ambona z XIX w. Krucyfiks barokowy z XVIII w. na belce tęczowej. Epitafium marmurowe Anny z Zygmuntowskich Janowskiej (zm. 1804), fundacji Rafała Mycielskiego. Organy 10-głosowe, wykonane w XIX w. przez Jana Baranowskiego ze Starego Sącza?
DZWONNICA wolnostojąca przy kościele, zbudowana w 1. poł. XIX w., w kształcie potrójnej arkady zwieńczonej trójkątnym szczytem.
Tekst umieszczony 15.10.2006
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Strona internetowa: http://szlak.wrotamalopolski.pl/