Biogramy

Zygmunt Gawlik, polski architekt, konserwator zabytków. Urodził się 2 maja 1895 w Krakowie, zmarł 27 września 1961 r. tamże. W Krakowie ukończył szkołę powszechną i gimnazjum. W 1914 r. wstąpił do Związku Strzeleckiego a w następnym roku do Legionów Polskich. W 1916 r. rozpoczął studia na Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1919 r. zaciągnął się jako ochotnik na wojnę z Bolszewikami. Po zakończeniu wojny kontynuował studia na Wydziale Architektury ASP pod kierunkiem Józefa Gałęzowskiego. Od 1924 r. studiował w szkole malarstwa i grafiki Jana Wojnarskiego. W 1926 r. podjął jeszcze studia rzeźby u Xawerego Dunikowskiego a od 1931 r. studia malarstwa u Fryderyka Pautscha. W Latach 1925-30 Zygmunt Gawlik pracował jako konserwatorw  Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie, gdzie zaczął projektować budynki użyteczności publicznej. Równocześnie otworzył własną pracownię architektoniczną. Duże znaczenie w życiorysie architekta miało skierowanie do realizacji wykonanych przez niego projektów katedry i gmachu kurii biskupiej w Katowicach. Odtąd zaczął otrzymywać liczne zamówienia na projekty budowli sakralnych. Jedna z nich powstała w Smęgorzowie na terenie diecezji tarnowskiej. W latach 1940-51 pracował w Szkole Przemysłowej w Krakowie. Gawlik prowadził też liczne prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne m.in. zamku w Będzinie, rotundy św. Mikołaja w Cieszynie i wielu innych. Zygmunt Gawlik zajmował się też rzeźbą i malarstwem a swoje prace prezentował na licznych wystawach. Zmarł w wieku 66 lat i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Zdjęcie Zygmunta Gawlika pochodzi ze strony: http://www.inmemoriam.architektsarp.pl/

Budowle sakralne:

- Katowice, katedra Chrystusa Króla (1927-55), wspólnie z F. Mączyńskim
- Warszawa-Wawer, kościół i klasztor ss. felicjanek (1928-31)
- Piekary Śląskie-Szarlej, kościół Trójcy Przenajświętszej (1929-33)
- Zabrze-Pawłów, kościół św. Piotra (1929-33)
- Katowice-Murcki, kościół NSPJ (1931-34)
- Kraków-Prokocim, kościół MB Dobrej Rady (1931-37), projekt zmieniony przez A. Szyszko-Bohusza (1948-57)
- Leńcze, kościół śś. Piotra i Pawła (1932-37)
- Wolbrom, kościół św. Katarzyny, dobudowa nawy południowej (1936-37)
- Częstochowa, kościół św. Antoniego Padewskiego (1936-39 i 1947-54)
- Częstochowa, projekt przebudowy cerkwi śś. Cyryla i Metodego na kościół św. Jakuba (1937), niezrealizowany
- Jaworzno, kościół św. Wojciecha (1938-39)
- Niepokalanów, kościół franciszkanów (1946-48)
- Trzebinia, kościół NSPJ, salwatorianów, budowa wieży (1954)
- Smęgorzów, kościół św. Stanisława (1958-66)

Budynki użyteczności publicznej i budynki mieszkalne:

- Kraków, gmach Śląskiego Seminarium Duchownego, ul. Mickiewicza 3, wspólnie z (1926-28), wspólnie z F. Mączyńskim
- Katowice, pałac arcybiskupi (1927-39), wspólnie z F. Mączyńskim
- Kraków, gmach Seminarium Duchownego Diecezji częstochowskiej, ul. Bernardyńska 6, wspólnie z (1928-30), wspólnie z F. Mączyńskim
- Kraków, dom własny, ul. Lea 17 (1928-30)

Inne projekty:

- Częstochowa, projekt wyposażenia prezbiterium katedry (1938)
- Warszawa-Wawer, ołtarz główny kościoła i klasztoru ss. felicjanek
- Zaborów k. Brzeska, ołtarz główny (1951)

Prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne:

- Jędrzejów, kościół cystersów (1924-26), restauracja wież
- Sulejów, kościół cystersów i baszta (1925), restauracja
- Kraków, kościół bernardynów (1926), restauracja
- Kraków, kościół kapucynów (1926-28), restauracja oraz budowa kruchty i kaplicy
- Grzegorzowice, kościół parafialny (po 1926), restauracja
- Szydłów, mury obronne i Brama Krakowska (1927)
- Sandomierz, Brama Opatowska, dzwonnica katedry (1927), restauracja
- Szczyrzyc, klasztor cystersów (przed 1930), restauracja
- Sędziszów Małopolski, klasztor kapucynów (przed 1930), restauracja
- Kraków-Zwierzyniec, kościół św. Salwatora (od 1932), restauracja
- Nowy Sącz, zamek (1934), rekonstrukcja
- Siewierz, kościół św. Jana Chrzciciela (1947-56), rekonstrukcja
- Cieszyn, rotunda św. Mikołaja (1949-55), rekonstrukcja
- Będzin, zamek (1952-56), odbudowa i częściowa rekonstrukcja

LITERATURA

Burno F., Świątynie nowego państwa. Kościoły rzymskokatolickie II Rzeczpospolitej, Warszawa 2012
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Pilch Z., Leksykon Zabytków Górnego Śląska, Warszawa 2008
Zawadzki J., Ochrona Zabytków 47/1 (184)
Zbroja B., Architektura międzywojennego Krakowa 1918-1939, Kraków 2013

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł