Dawne kościoły
HISTORIA. Sądecki klasztor franciszkanów wraz z kościołem Narodzenia NMP uposażył ówczesny książę krakowski, Wacław II Czeski w 1297 r. Pierwotny gotycki kościół wraz z klasztorem usytuowano w północno-zachodniej części miasta, tuż przy murach obronnych. Kolejny, również gotycki kościół wzniesiono w 2. poł. XIV w. W 1622 r. przy kościele dostawiono kaplicę św. Bernardyna ufundowaną przez Jana Dobka łowczowskiego, jako wotum za szczęśliwy powrót z bitwy pod Chocimiem. W 1635 r. zbudowano kaplicę św. Katarzyny z fundacji Szymona Wolskiego, aptekarza sądeckiego. Zaś w latach 1654-72 z fundacji Konstantego Jacka Lubomirskiego, starosty sądeckiego powiększona została kaplica Przemienienia Pańskiego. Pożary z lat 1753 i 1769 doprowadziły do zniszczenia kościoła i klasztoru. W 1785 r. klasztor został zniesiony decyzją władz austriackich a 1789 r. ostatecznie rozebrano spalony kościół. Ocalała jedynie kaplica Przemienienia Pańskiego, przekazana w 1880 r. na zbór ewangelicki, którą to funkcję tę pełni do dzisiaj.
ARCHITEKTURA. Gotycki, murowany, zapewne nakryty dachami dwuspadowymi. Posiadał korpus długi na 35 m i szeroki na 11 m. Prezbiterium zamknięte było trójbocznie. Z kościoła zachowała się dawna kaplica Przemienienia Pańskiego. Jest to budowla barokowa, trójczłonowa, w środkowej części nakryta kopułą z latarnią, ozdobioną wewnątrz stiukową dekoracją.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W kaplicy Przemienienia Pańskiego znajdował się łaskami słynący wizerunek Chrystusa, Veraikon, który w 1782 r. przeniesiony został do kościoła farnego w Nowym Sączu. Zachowały się też dwa skrzydła zabudowań poklasztornych oraz wieża. W przedsionku wspomnianej kaplicy, dziś zboru ewangelickiego, umieszczony jest pomnik nagrobny Jana Dobkowskiego, wykonany z czerwonego marmuru, z leżącą postacią zmarłego. Znajdowały się tu też organy zbudowane przez firmę Rieger w 1884 r., które się nie zachowały.
Tekst umieszczony 11.07.2008
Autorem zdjęć z wnętrza kaplicy jest Andrzej Mleczko.
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Nowy Sącz. Przewodnik po zabytkach, Nowy Sącz 2004
