Kościoły

Góra Świętego Jana, miejscowość w powiecie limanowskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1238 r., jednak prawdopodobnie powstała ona jeszcze w XII w. z fundacji przedstawicieli rodu Gryfitów. W 1798 r. biskup tarnowski Florian Amand Janowski zniósł tutejszą parafię a jej obszar włączył do wznowionej parafii cysterskiej w Szczyrzycu. Dopiero w 1935 r. biskup tarnowski Franciszek Lisowski przywrócił kościołowi w Górze Świętego Jana prawa parafialne. Poprzedni kościół był budowlą drewnianą i pochodził z XVI w., w 1885 r. został zniszczony w wyniku pożaru. Obecny kościół zbudowany został w latach 1907-1913 według projektu architekta Wiktora Sikorskiego.
ARCHITEKTURA. Neoromański, zbudowany z cegły z wykorzystaniem kamienia do detali architektonicznych. Złożony z trójnawowego bazylikowego korpusu z transeptem i prezbiterium zamkniętego wielobocznie. Po bokach prezbiterium dobudowane są przybudówki zakrystyjne. Ramiona transeptu i ich ściany wschodnie zamknięte są półkolistymi apsydami. Od frontu do korpusu przylega wieża z przedsionkiem w przyziemiu, wieżyczkami schodowymi po bokach i otwartymi przedsionkami, wspartymi na narożnych kolumnach. W dolnej części wieża kwadratowa, przechodząca w ośmiobok, nakryta ostrosłupowym hełmem. Portal do wieży zamknięty półkoliście z balkonem powyżej z kamienną balustradą. Ściany na zewnątrz opięte są uskokowymi przyporami i obwiedzione fryzami arkadkowymi. Nad prezbiterium, nawą główną i transeptem dachy dwuspadowe z wieżyczką na sygnaturkę nad skrzyżowaniem. Dachy nad nawami bocznymi jednospadowe. Wnętrza kościoła nakryte są sklepieniami krzyżowymi o polach wydzielonych gurtami, spływającymi na filary przyścienne, w prezbiterium sklepienia wielopolowe, apsydy transeptu sklepione hemisferycznie. Nawa główna otwarta do naw bocznych półkolistymi arkadami. Okna i otwory wejściowe do kościoła również zamknięte są półkoliście. Wnętrze zdobi polichromia dekoracyjna malowana w 1947 r. przez Łukasza Karwowskiego.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny eklektyczny, wykonany w 1936 r. przez rzeźbiarza Franciszka Adamka i stolarza Joachima Ryncarza. W ołtarzu znajduje się obraz Chrzest Chrystusa malowany w 1936 r. przez Stanisława Fischera. Dwa ołtarze boczne neoromańskie z 1925 r. z posągami Serca Jezusa i Matki Bożej Różańcowej. Chrzcielnica kamienna z 1954 r. Ambona neogotycka z około 1925 r. Organy 16-głosowe, wykonane w 1920 r. przez Tomasza Falla, organmistrza ze Szczyrzyca. Dwa dzwony nieustalonego pochodzenia, jeden z 1618 r., drugi z 1643 r.
Kościół otoczony jest kamiennym murem wykonanym około 1860-70 r.

LITERATURA

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 7, Powiat limanowski, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł