Kościoły
Jodłownik, kościół Narodzenia NMP
Marek SztorcJodłownik, miejscowość w powiecie limanowskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Kościół został zbudowany w 1585 r. z fundacji Przecława Niewiarowskiego, ówczesnego właściciela wsi. W 1590 r. został konsekrowany przez biskupa sufragana krakowskiego Pawła Dembskiego. Od XVII do 1784 r. kościół znajdował się pod opieką dominikanów z Krakowa a od 1869 r. cystersów ze Szczyrzyca. W 1807 r. kościół otrzymał prawo kapelanii lokalnej, którą w 1869 r. przyłączono do parafii w Szczyrzycu. W 1915 r. biskup tarnowski Leon Wałęga utworzył w Jodłowniku niezależną od Szczyrzyca ekspozyturę, zaś w 1925 r. erygował tutaj parafię, w której duszpasterstwo powierzył cystersom ze Szczyrzyca.
ARCHITEKTURA. Zbudowany w tradycji małopolskiego późnogotyckiego budownictwa drewnianego. Wzniesiony w konstrukcji zrębowej, z wieżą o konstrukcji słupowej, oszalowany i kryty gontem. Złożony z nawy i węższego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia, zaś do nawy od zachodu dostawiona jest wieża. Wieża jest kwadratowa o pochyłych ścianach z nadwieszaną izbicą, nakryta dachem namiotowym, przechodzącym w iglicę. Nad nawą i prezbiterium wspólny dach dwuspadowy z barokową wieżyczką na sygnaturkę z podwójną latarnią. Wnętrze nakryte jest stropem płaskim w nawie z zaskrzynieniami. Polichromia wnętrza figuralna i ornamentalna, rokokowa z 2. połowy XVIII w., nad prezbiterium scena Zwiastowania NMP, na d nawą Koronacja NMP a na ścianach kartusze przedstawiające świętych.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny barokowy z XVIII w., z posągami śś. Jacka i Dominika oraz z obrazem Ofiarowania NMP umieszczonym w polu głównym (dawniej znajdował się tu łaskami słynący obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVII w., obecnie przeniesiony do nowego kościoła). Dwa ołtarze boczne z 2. połowy XIX w. o cechach późnobarokowych z obrazami Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ambona późnorenesansowa z końca XVI w., z tablicami dziesięciu przykazań na baldachimie z XVIII w. Chrzcielnica drewniana z 1915 r. Organy 6-głosowe, wykonane przez Tomasza Falla, organmistrza ze Szczyrzyca. W kościele znajdowały się dawniej dwa dzwony, jeden z 1590 r., fundacji Przecława Niewiarowskiego i drugi z 1647 r., obecnie przeniesione na dzwonnicę przy nowym kościele.
Rzut poziomy za: Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999
LITERATURA
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 7, Powiat limanowski, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999
Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, opr. zb., Pruszków 2001
Parafie ziemi limanowskiej, opr. zb., Proszówki 2009
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001