Kościoły

Krościenko nad Dunajcem, miejscowość w powiecie nowotarskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Krościenko zostało lokowane w 1348 r. przez króla Kazimierza Wielkiego. Prawdopodobnie jeszcze przed lokacją istniała tutaj parafia. Obecny kościół zbudowany został w 1. połowie XIV w. Z tego czasu pochodzi prezbiterium, które stanowiło wtedy nawę niewielkiej świątyni. W 1546 r. kościół został rozbudowany o obecną nawę z wieżą. Po spaleniu dachów około 1730 r. przebudowane zostało wnętrze kościoła. Hełm na wieży pochodzi z 2. połowy XVIII w.
ARCHITEKTURA. Gotycki, znacznie przekształcony w okresie baroku. Murowany, otynkowany, pokryty gontowym dachem. Złożony z nawy i dwuprzęsłowego prezbiterium, do którego od wschodu przylega niewielka przybudówka a od północy dostawiona jest prostokątna zakrystia. Do nawy od południa dobudowana jest kruchta zaś od zachodu przylega wieża z wieżyczką schodową od południa. Nawę i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą. Na wieży hełm baniasty z latarnią. Ściany na zewnątrz kościoła opięte są uskokowymi przyporami. Wewnątrz prezbiterium nakryte jest sklepieniami krzyżowymi na gurtach, w pozostałych częściach stropy. Polichromia. W prezbiterium zachowało się kilka fragmentów gotyckich malowideł z różnych okresów. Są to sceny z życia św. Barbary z 2. połowy XIV w., fragmenty sceny Ukrzyżowania z końca XV w. Zaś w nawie znajdują się sceny pasyjne i postacie świętych, malowane przez Jakuba Koraba z Nowego Targu w 1589 r. W oknach sześć witraży wykonanych w latach 1964-1965 przez Eugeniusza Kwiatkowskiego.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny rokokowy z 2. połowy XVIII w. z obrazem Matki Bożej Różańcowej z XVIII w. Ołtarz boczny wczesnobarokowy z około 1640 r. z barokowym obrazem Chrystusa Miłosiernego, w sukience pozłacanej. Ambona barokowa z XVIII w. Chrzcielnica gotycka z 1493 r., ka­mienna, pokryta polichromią, z tarczami herbowymi polskim orłem i herbem Godziemba. Stacje Drogi Krzyżowej barokowe z XVII/XVIII w.Krucyfiks barokowy z XVII lub XVIII w. Obrazy pochodzące z dawnych ołtarzy: 1. św. Anna Samo­trzeć z XVI/XVII w., malowana na desce; 2-3. św. Jan Kanty i bł. Kinga, barokowe z 1643. Organy 10-głosowe, wykonane w 1887 r. przez Jana Grocholskiego ze Starego Sącza. Trzy dzwony: 1. św. Jan Chrzciciel wykonany w 1948 r. w Odlewni dzwonów Schwabe w Białej; 2. św. Józef; 3. św. Anna, oba wykonane w 1958 r. w Odlewni dzwonów we Wrocławiu. Przy wieży kościelnej znajduje się rzeźbiona przez Józefa Janosa Grupa Męki Pańskiej.

Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013

LITERATURA

Koper K., Z dziejów Krościenka nad Dunajcem, Nowy Targ 2006
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Strona internetowa: http://www.ws-kroscienko.tarnow.opoka.org.pl/

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł