Kościoły

Pogwizdów - miejscowość w powiecie bocheńskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Parafia w Pogwizdowie została ufundowana przez benedyktynów tynieckich, być może jeszcze w XIII w. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1335 r. Obecny kościół zbudowany został na przełomie XV/XVI w., następnie powiększony o wieżę w XVII w. Wreszcie został gruntownie przekształcony i rozbudowany w 1926 r. Zniesiono wtedy wieżę, przedłużono nawę ku zachodowi, wzniesiono nową zakrystię, wymieniono pokrycie dachowe z gontowego na blaszane oraz wzniesiono neogotycką wieżyczkę na sygnaturkę.
ARCHITEKTURA. Gotycki, częściowo zniekształcony w wyniku przebudowy. Drewniany, wzniesiony w konstrukcji zrębowej, szalowany. Złożony z prezbiterium zamkniętego trójbocznie, przy którym od północy zakrystia oraz wydłużonej nawy z kruchtami od południa i zachodu. Kościół nakryty dachem dwuspadowym z neogotycką wieżyczką na sygnaturkę. Wnętrze nakryte jest stropem płaskim, w nawie z zaskrzynieniami. Łuk tęczy ostrołukowy z ornamentem sznurowym. Belka tęczowa profilowana. Dwa portale późnogotyckie, zamknięte łukiem w ośli grzbiet. Polichromię wnętrza wykonał w 1959 r. Walerian Kasprzyk, na ścianach znajdują się sceny figuralne, zaś na sklepieniu motywy roślinne nawiązujące do wzorów gotyckiego malarstwa patronowego.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Trzy ołtarze barokowe z  2. poł XVII w., z uzupełnieniami rokokowymi (zwieńczenia). W ołtarzu głównym obraz śś. Szymona i Judy z 1802 r., w lewym ołtarzu bocznym obraz MB Częstochowskiej z XVII w. Rzeźby: 1. krucyfiks późnogotycki początku XVI w.; 2-3.  w tęczy krucyfiks i rzeźba św. Marii Magdaleny, obie barokowe z w. XVII—XVIII., Chrzcielnica marmurowa wykonana przez Władysława Maciejowskiego w 1966 r. Organy 13-głosowe wykonane przez Tomasz Falla, być może pierwotnie znajdowały się w innych kościele. W nawie znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona polskim pilotom, niosącym pomoc powstańcom warszawskim, zestrzelonym w okolicach Pogwizdowa.
DZWONNICA murowana wolnostojąca z 1907 r. Na niej zawieszone trzy dzwony: 1. odlany w 1610 r. przez Szymona Hauwicza w Brnie na Morawach; 2-3. nieustalonego odlewu z 1959 r.

Tekst umieszczony 26.02.2011

LITERATURA

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 2, Powiat bocheński, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1989
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Piątkowska Ł., Parafie Ziemi Bocheńskiej, Bochnia 2004
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł