Kościoły

Jastrzębik - miejscowość w powiecie nowosądeckim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Parafię greckokatolicką w Jastrzębiku uposażył w 1651 roku biskup krakowski Piotr Gembicki. Zapewne powstała wtedy pierwsza cerkiew parafialna, brak jednak bliższych informacji o niej. Nie jest też znany dokładny czas budowy obecnie istniejącej cerkwi w Jastrzębiku, pod uwagę brane są dwie daty: rok 1837 lub 1856. Co ważne obecna cerkiew została wzniesiona z wykorzystaniem budulca z poprzedniej świątyni. Jeszcze w XIX w. cerkiew została rozbudowana poprzez odsunięcie wieży i poszerzenie babińca. Parafię rzymskokatolicką w Jastrzębiku erygował biskup Stepa w 1951 roku.
ARCHITEKTURA. Cerkiew łemkowska, wzniesiona w typie budownictwa północno-zachodniego. Drewniana o konstrukcji zrębowej, oszalowana. Trójdzielna, złożona z trójbocznie zamkniętego prezbiterium, szerszej nawy z wydłużonym babińcem i wieży. Przy prezbiterium dobudowana jest niewielka zakrystia. Wieża o konstrukcji słupowej, o pochyłych ścianach, z nadwieszaną izbicą, otoczona zachatą. Nawa nakryta jest dachem namiotowym, nad prezbiterium i babińcem dachy kalenicowe, kryte blachą. Wieża, prezbiterium i nawa zwieńczone są trzema podobnymi baniami ze ślepymi latarniami. Wewnątrz nawa i prezbiterium  nakryte są pozornymi sklepieniami zwierciadlanymi, babiniec zaś nakrywa strop płaski. Wnętrze zdobi polichromia ornamentalna z 1861 r.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ikonostas barokowy z końca XVIII w., kompletny za wyjątkiem wrót diakońskich. W parapecie chóru muzycznego wprawione są ikony ze starszego ikonostasu z 2. poł. XVII w., tworzące rząd Deesis. Na wschodniej ścianie prezbiterium barokowy obraz Ukrzyżowania, po bokach dwie wydłużone ikony śś. Łukasza (po lewej) i św. Jana Ewangelisty (po prawej). Należąca do tego samego kompletu ikona św. Marka jest umieszczona północno-zachodnim narożniku nawy. Ołtarz boczny późnobarokowy z Pietą z XVIII w. Na ścianie południowej dwie ikony: Opłakiwanie Chrystusa z XVIII w. oraz św. Jozafat.
DZWONNICA wolnostojąca z przejściem, drewniana o konstrukcji słupowej, z początku XX w., nakryta daszkiem namiotowym z kopułką, krytym blachą. W niej dzwon św. Łukasz odlany w 1958 r. przez Ludwika Mojżeszka z Łodzi, z fundacji mieszkańców wsi w 100 rocznicę objawienia w Lourdes.

Tekst umieszczony 13.07.2009

LITERATURA

Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, opr. zb., Pruszków 2003
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł