Kościoły

Stary Sącz, miasto w powiecie nowosądeckim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Kościół zbudowany został w latach 1643-44, być może z wykorzystaniem pozostałości poprzedniego kościoła z 1595 r. Obecnie wykorzystywany jest jako kaplica cmentarna.
ARCHITEKTURA. Wczesnobarokowy, zbudowany z kamienia. Złożony z krótkiej dwuprzęsłowej nawy i węższego prezbiterium, zamkniętego półkoliście. Nakryty jest dachami dwuspadowymi z dwiema wieżyczkami na sygnaturkę. Od zachodu większa wieżyczka, ośmioboczna nakryta hełmem baniastym a od wschodu mniejsza, kwadratowa, nakryta daszkiem namiotowym. Na fasadzie zachował się fragment fryzu sgraffitowego, biegnący przez całą jej szerokość.W dolnej części fasady mieści się portal zamknięty półkoliście. Drugi portal z 1643 r. w południowej elewacji jest zamurowany. Wnętrze oświetlają okna zamknięte półkoliście (nawa) i koliste (prezbiterium i fasada). W dolne fragmenty fasady i bocznych elewacji wmurowane są liczne epitafia. Wewnątrz nawa nakryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zaś prezbiterium nakrywa sklepienie hemisferyczne. Na sklepieniu nawy zachowały napisy związane zapewne z fundacją świątyni: inicjał Maria, herb Szreniawa i data 1643. Tęcza zamknięta jest łukiem lekko zaostrzonym.
WYPOSAŻENIE WNETRZA. Ołtarz główny renesansowo-barokowy z początku XVII w., z obrazem św. Rocha z XVII/XVIII w. w polu środkowym i płaskorzeźbą Chrystusa upadającego pod krzyżem, współczesną ołtarzowi oraz z rzeźbami dwóch świętych umieszczonych w niszach muszlowych i dwóch aniołów z Arma Christi.Dwa ołtarze bocznepóźnobarokowe z około 1700 r. i początku XVIII w., w jednym z nich rzeźba św. Rozalii z początku XVIII w. i w zwieńczeniu rzeźba św. Andrzeja z tegoż czasu. Dawna część środkowa tryptyku gotyckiego z około 1500 r., ze skośnie ustawionymi ściankami po bokach, na których znajdują się malowidła śś. Franciszka i Jana Ewangelisty. W środku w miejsce pierwotnej rzeźby Matki Bożej wstawiona barokowa rzeźba św. Weroniki z XVII/XVIII w. Organy z 2. połowy XIX w. Obraz barokowy św. Anny Samotrzeć z 1643 r. Dwie rzeźby barokowe: w tęczy Chrystus Ukrzyżowany ze św. Marią Magdaleną u stóp z 2. poł. XVII w. i Pieta z XVIII w. Na ścianach wiele tablic epitafijnych od XVIII do XX w., m.in. Andrzeja Piaseckiego (zm. 1897).

LITERATURA

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 10, Powiat nowosądecki, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł