Kościoły
Rajbrot, kościół Narodzenia NMP
Marek SztorcRajbrot, miejscowość w powiecie bocheńskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Parafia w Rajbrocie powstała w 1260 r., prawdopodobnie z fundacji księcia krakowskiego Bolesława Wstydliwego. Obecny kościół zbudowany został na początku XVI w., następnie został powiększony o kaplicę w 1823 r. Był tez odnawiany w 1879 r., kiedy to usunięto soboty i 1966 r.
ARCHITEKTURA. Późnogotycki, drewniany, wzniesiony konstrukcji zrębowej, szalowany, kryty gontem z kaplicą murowaną z zbudowaną z kamienia, otynkowaną. Złożony z nawy i węższego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie, przy którym od północy zakrystia. Przy nawie od północy kaplica a od południa i zachodu kruchty. Kościół nakryty dachem siodłowym o wspólnej kalenicy z barokową wieżyczką na sygnaturkę z latarnią z XVII w. Wewnątrz w nawie stropy z zaskrzypieniami, zaś tęcza zamknięta łukiem ostrym. Zachowały się też dwa portale późnogotyckie i detal ciesielski z czasu budowy kościoła. Ściany wnętrza pokryte są polichromią ornamentalną i figuralną z 1879 r. m.in. ze scenami Narodzenia Jezusa i Zwiastowania NMP. Na ścianie zachodniej zasłonięty fragment polichromii ornamentalnej, renesansowo-barokowej z XVI-XVII w.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny, barokowy z 2. połowy XVII w., w polu środkowym barokowy obraz z 1678 r., przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem i młodocianym św. Janem Chrzcicielem, po bokach rzeźby śś. Wojciecha i Stanisława, w zwieńczeniu barokowy obraz Niepokalanego Poczęcia NMP. Dwa ołtarze boczne o charakterze barokowym z XIX w. W lewym ołtarzu rzeźba Serca Pana Jezusa, z obrazami św. Walentego z XVIII w. i Świętej Rodziny na zasuwie, zaś w zwieńczeniu obraz Chrystusa Ukrzyżowanego. W prawym ołtarzu rzeźba św. Józefa a na zasuwie obrazy św. Mikołaja i Matki Bożej Różańcowej, w zwieńczeniu obraz św. Jana Kantego. Ołtarz w kaplicy z rzeźbioną grupą Ukrzyżowania z 1850 r. Ambona barokowa z XVII w. z wyobrażeniami ewangelistów na parapecie. Chrzcielnica kamienna z XVI w. Dwie kropielnice kamienne, jedna z nich z XVI w., zaś druga z 1844 r. Organy 10-głosowe, późnobarokowe z XVIII lub XIX w., przeniesione w 1956 r. z kościoła w Ochotnicy Dolnej, remontowane być może przez Stanisława Wilewskiego z Nockowej. Na belce tęczowej umieszczona jest grupa Ukrzyżowania, późnogotycka z XVI w. Pozostałe rzeźby to Chrystus Zmartwychwstały, późnogotycki z 1. połowy XVI w. oraz Chrystus Ukrzyżowany, barokowy z XVII w. Z kościoła w Rajbrocie pochodzi późnogotycka rzeźba Madonny powstała w latach 1530-40, która przechowywana jest Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie.
DZWONNICA wolnostojąca, drewniana, szalowana, zapewne z XIX w. W niej zawieszone cztery dzwony odlane w firmie Ludwik Mojżyszek Metalut Łódź w 1952 r.: Maria, Józef, Ludwik i Stanisław.
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
ks. Rzepa J., Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Katalog organów w diecezji tarnowskiej, oprac. Pasternak P., maszynopis
Piątkowska Ł., Parafie Ziemi Bocheńskiej, Bochnia 2004
Strona internetowa: http://rajbrot.ovh.org/