Biogramy

Józef Pius Dziekoński, urodził się 5 maja 1844 r. w Płocku, zmarł 4 lutego 1927 r. w Warszawie. Polski architekt, konserwator zabytków. W 1866 r. ukończył Szkołę Sztuk Pięknych w Warszawie. Później studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, którą ukończył w 1871 r. Praktykę architektoniczną rozpoczął w pracowni architekta Edwarda Lilpopa. Warszawie. W 1893 r. został mianowany przez władze kościelne architektem diecezji warszawskiej. Od 1915 roku wykładał historię architektury na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1915–1917 był pierwszym dziekanem tegoż wydziału. Dziekoński był jednym z głównych przedstawicieli historyzmu wśród polskich architektów. Wpisał się w nurt poszukiwań "stylu narodowego" w polskiej architekturze, wygrywając konkurs na projekt kościoła św. Floriana na warszawskiej Pradze. Świątynia ta stała się wzorcem "gotyku wiślano-bałtyckiego" i upowszechniła w Królestwie Polskim typ ceglanego kościoła neogotyckiego. Sam architekt zaprojektował kilkadziesiąt kościołów w tej manierze, głównie na terenie archidiecezji warszawskiej ale także poza nią np. w Zakopanem czy Grybowie w diecezji tarnowskiej. Dziekoński projektował też budynki użyteczności publicznej oraz kamienice i wille prywatne. Większość jego świeckich projektów została zrealizowana w Warszawie. Prowadził także liczne prace konserwatorskie na terenie całego kraju. Jego uczniami byli m.in. Franciszek Lilpop, Zdzisław Mączeński i Ludwik Panczakiewicz. Był współzałożycielem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. W 1919 r. został doktorem honoris causa Politechniki Lwowskiej. Jest autorem monografii kościoła Będkowie, publikował w pismach branżowych Architekt, Przegląd techniczny czy Inżynieria i budownictwo. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim w kwaterze 25. W katedrze św. Floriana w Warszawie znajduje się poświęcona architektowi tablica pamiątkowa.

Fotografia archiwalna kościoła św. Aleksandra za: Gazeta.pl Warszawa z dn. 26.02.2009

LITERATURA

Stefański K., Architektura XIX w. na ziemiach polskich, Warszawa 2005
Strona internetowa: http://www.niedziela.pl/artykul/5542/nd/75-rocznica-smierci-Jozefa-Piusa

Obiekty Sakralne:
- Zakopane, kościół św. Rodziny, (1879-1896)
- Leoncin, kościół św. Małgorzaty (1881-1886)
- Jadów, kościół Znalezienia Krzyża Świętego (1882-86)
- Warszawa, kościół śś. Piotra i Pawła, ul. Nowogrodzka 51 (1883-1886), korekty do projektu E. Cichockiego, nie istnieje
- Dąbrowa Wielka, kościół św. Stanisława w Dąbrowie Wielkiej (1883-89)
- Warszawa-Śródmieście, kościół św. Aleksandra, pl. Trzech Krzyży (1886-95), rozbudowa
- Warszawa, katedra św. Floriana, Floriańska 3 (1888-1901)
- Kałuszyn, kościół Wniebowzięcia NMP (1889-1903)
- Warszawa, kaplica MB Nieustającej Pomocy przy kościele kapucynów w Warszawie, ul. Miodowa (1890-92)
- Warszawa-Powązki, kościół św. Karola Boromeusza, ul. Powązkowska 12 (1891-1898), rozbudowa
- Radom, katedra Opieki NMP (1894-1911)
- Kołbiela, kościół Świętej Trójcy (1895-1901)
- Kamieńczyk, kościół Wniebowzięcia NMP (1896-1903)
- Warszawa, kaplica Dzieciątka Jezus, pl. Starynkiewicza (1897-1902), później rozbudowana (obecnie kościół św. Alojzego Orione)
- Warszawa, kościół św. Stanisława, ul. Wolska (1898-1902)
- Czerwonka Liwska, kościół św. Stanisława (1899-1902)
- Stare Babice, kościół Wniebowzięcia NMP (1899-1902)
- Nasielsk, Kościół św. Wojciecha (1899-1904)
- Latowicz, Kościół Świętej Trójcy (1899-1911)
- Cerkiew Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Warszawie, ul. Lindleya (1900-1902), nie istnieje
- Żyrardów, kościół MB Pocieszenia (1900-1903)
- Popowo Kościelne, kościół Narodzenia NMP (1900-1904)
- Białystok, katedra w Białymstoku, ul. Kościelna 2 (1900-1905)
- Warszawa, kościół Najświętszego Zbawiciela, pl. Zbawiciela (1901-1911), wspólnie z L. Panczakiewiczem i W. Żychlewiczem
- Kazimierz koło Łodzi, kościół św. Jana Chrzciciela w (1902-1910)
- Jakubów, kościół św. Anny (1903)
- Przedecz, kościół św. Rodziny (1904-1909)
- Kamionna, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (1904-1909)
- Liw, kościół św. Leonarda (1905-1907)
- Konstantynów, kościół św. Elżbiety (1905-1909)
- Warszawa, kościół św. Rodziny, ul. ks. Siemca, dziś Wiślana (1905-1918), nie istnieje
- Dębe Wielkie, Kościół śś. Piotra i Pawła (1906-1908)
- Malowa Góra, kościół Przemienienia Pańskiego (1906-1909)
- Ptkanów, kościół św. Idziego (1904-10), odbudowa i rozbudowa
- Mokrelipie, kościół Znalezienia Krzyża Św. (1906-1911)
- Ratoszyn, kościół śś. Macieja i Katarzyny (1906-1911)
- Śniadowo, kościół Wniebowzięcia NMP (1906-1912)
- Skarżysko-Kamienna, kościół NSPJ (1906-1926)
- Garbów, kościół Przemienienia Pańskiego (1907-1911)
- Stryków, kościół śś. Anny i Marcina (1907-1914), wspólnie z Z. Mączeńskim
- Rzekuń, kościół NSPJ (1907-1920)
- Kosowo Lackie, kościół Narodzenia NMP (1907-24)
- Worów, kościół NSPJ (1908-1910)
- Mińsk Mazowiecki, kościół Narodzenia NMP (1908-1912), rozbudowa i przebudowa
- Długosiodło, kościół św. Rocha (1908-1913)
- Zuzela, kościół Przemienienia Pańskiego (1908-1913)
- Ryki, kościół Najświętszego. Zbawiciela (1908-1914)
- Sulerzyż, kościół św. Mikołaja (1908-1928)
- Bielsk, kościół św. Jana Chrzciciela (1909-1912)
- Łopiennik, kościół św. Bartłomieja (1909-1913)
- Boby, kościół NSPJ (1909-14)
- Grybów, kościół św. Katarzyny (1909-1921), wspólnie z Z. Mączeńskim
- Stoczek Łukowski, kościół Wniebowzięcia NMP (1909-1923)
- Konstancin-Jeziorna, kościół Wniebowzięcia NMP (1909-1910), wspólnie z Z. Mączeńskim
- Tczow, kościół św. Jana Chrzciciela (1910-1925)
- Domaniewice, kościół św. Bartłomieja (1910-1921)
- Mścibów (Białoruś), kościół św. Jana Chrzciciela (1910-1922)
- Kulesze Kościelne, kościół św. Bartłomieja (1911-1926)
- Janowiec Kościelny, kościół św. Jana Chrzciciela (1912)
- Gąbin, kościół NSPJ (1913-1934), nie istnieje
- Brdów, kościół paulinów (1913-14), rozbudowa
- Błonie, Kościół Najświętszego Serca Jezusa (1913-16)
- Lubochnia, kościół Wniebowzięcia NMP (1914-1920)
- Warszawa-Powsin, kościół św. Elżbiety, ul. Przyczółkowa 29, (1921), rozbudowa

Obiekty użyteczności publicznej:
- Warszawa, gmach Gimnazjum św. Wojciecha, ul. Wojciecha Górskiego 2 (1883), nie istnieje
- Pruszków-Tworki, budynki szpitala Tworkowskiego (1888-1891), wraz z zespołem architektów
- Warszawa, gmach Banku Zachodniego, ul. Fredry 6 (1896-1897)
- Warszawa, budynki Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus na Filtrach, ul. Lindleya 2-4 (1897-1901)
- Warszawa, Zakład dla chłopców ks. Siemca, ul. Lipowa (1898-1900), nie istnieje
- Warszawa, schronisko dla paralityków św. Władysława, ul. Belwederska 20 (1899), rozbudowa
- Warszawa, Dom wychowawczy im. ks. Buduena, Nowogrodzka 75 (1900)
- Warszawa, Dziecięcy pawilon zakaźny, ul. Nowogrodzka 77 (1900)

Kamienice i wille prywatne:
- Warszawa, kamienica Zambonich, Marszałkowska 127 (1893-1894), nie istnieje
- Warszawa, kamienica Karola Scheiblera, ul. Trębacka 4, wspólnie z F. Lilpopem (przed 1894). obecnie Krajowa Izba Gospodarcza
- Warszawa, kamienica Władysława Ławrynowicza, al. Ujazdowskie 22 (1895)
- Warszawa, kamienica Pod Syrenami, Marszałkowska 63 (1900), nie istnieje
- Józefów, willa Jakubówka, ul. Leśna 19 (1906)
- Radom, dom Glogierów, ul. Sienkiewicza 12 (1914)

Inne obiekty:
- Łódź, Mauzoleum Scheiblerów na Starym Cmentarzu Ewanglicko-Augsburskim, ul. Ogrodowa (1885-1888), wspólnie z E. Lilpopem
- Warszawa, Mauzoleum Hermana Junga na Cmentarzu ewangelicko-augsburskim (1890), wspólnie z E. Lilpopem
- Warszawa, Mauzoleum Lesserów na Cmentarzu Powązkowskim (1890)
- Cokół Pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie, wspólnie z W. Marconim
- Warszawa, Ołtarze w kościele św. Piotra i Pawła na Koszykach, wspólnie z W. Hirszlem

Prace konserwatorskie:
- Wilno, restauracja kościoła św. Anny (1900-1904), wspólnie z S. Odrzywolskim
- Częstochowa, odbudowa wieży kościoła paulinów (1901-1909), wspólnie z S. Szyllerem
- Warszawa, kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, ul. Przyrynek 2 (1907-1915), regotycyzacja wspólnie z S. Szyllerem
- Radom, restauracja kościoła farnego (1908-1909)
- Inowłódz, restauracja kościoła
- Zwoleń, restauracja kaplicy Kochanowskich

Fotografia archiwalna kościoła św. Aleksandra za: Gazeta.pl Warszawa z dn. 26.02.2009

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł