Dawne kościoły

Jadowniki Podgórne, miejscowość w powiecie brzeskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Drewniany kościół w Jadownikach został wzniesiony w 1465 r.o czym informowała data na portalu. Po raz pierwszy kościół wzmiankowany był przez Jana Długosza około 1470 r. W XVII w. został powiększony o wieżę a w XVIII w. dobudowano od południa kaplicę. Został rozebrany około 1910 r. w związku z budową nowej murowanej świątyni. Był to jeden z najcenniejszych zabytków średniowiecznej architektury drewnianej na ziemiach polskich, który do momentu rozbiórki zachował pierwotną bryłę i bogaty detal architektoniczny.
ARCHITEKTURA. Drewniany, konstrukcji zrębowej. Jednonawowy z węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium, przy którym od północy zakrystia. Przy nawie od zachodu wieża z nadwieszaną izbicą, nakryta dachem namiotowym a od południa kaplica nakryta barokowym hełmem. Dach nad nawą i prezbiterium dwuspadowy o wspólnej kalenicy, z połacią przedłużoną nad zakrystią oraz z wieżyczką na sygnaturkę. Nawa nakryta stropem z zaskrzynieniami. Okna nawy prostokątne, w prezbiterium zamknięte ostrołukowo. Portale od południa i do zakrystii schodkowe, o wykroju ostrołukowym. Na portalu południowym widniała data 1465 i inskrypcja częściowo odczytana "Jezus, Marya". Te schodkowe portale były najstarszymi znanymi w Polsce przykładami takiego rozwiązania w budownictwie drewnianym.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA w większości przeniesione zostało do nowego kościoła. Składały się na nie m.in. krucyfiks późnogotycki z 1. poł. XVI w. umieszczony w tęczy oraz stalle gotyckie z 2. poł. XV w., trójsiedziskowe z fragmentami snycerki o motywach maswerkowych.

Tekst umieszczony 09.01.2006
Dwa pierwsze rysunki zostały wykonane przez Jana Sas Zubrzyckiego przed rozbiórką kościoła. Ilustracje pochodzą z prac M. Korneckiego wymienionych poniżej.

LITERATURA

Architektura gotycka w Polsce, pod red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Kornecki M., Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej, Currenda, nr 4-6, 1986
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł