Dawne kościoły

Szynwałd, miejscowość w powiecie tarnowskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Parafia w Szynwałdzie powstała z fundacji Leliwitów w 1344 r. Pierwsza wzmianka o istnieniu tutaj kościoła pochodzi z 1350 r. Kolejny kościół został zbudowany z fundacji Tarnowskich w 1555 r. przez cieślę Adama Tornariusa (?). Był kilkakrotnie odnawiany, m.in. w 1748, 1776 staraniem ks. Józefa Niedzwieckiego oraz w XIX w. Został samowolnie zniszczony przez parafian w 1911 r. w związku z budową murowanego kościoła. Zniknął w ten sposób jeden ze starszych i cenniejszych drewnianych kościołów na naszym terenie.
ARCHITEKTURA. Ten wyjątkowej urody, drewniany kościół, należał do świątyń typu więźbowo-zaskrzynieniowego. Składał się z prezbiterium zamkniętego trójbocznie i szerszej nawy, przy której dostawiona była wieża, wzniesiona w konstrukcji słupowej z nadwieszaną izbicą, nakryta hełmem namiotowym. Kościół nakryty był dachem dwuspadowym o wspólnej kalenicy z wieżyczką na sygnaturkę. Wewnątrz nawę od prezbiterium oddzielała ostrołukowa tęcza. Kościół posiadał trzy portale gotyckie. Dwa schodkowe tzw. długoszowskie, na jednym z nich widniała sygnatura budowniczego i herb fundatorów Leliwa. Trzeci portal zamknięty był łukiem w tzw. ośli grzbiet. W trakcie rozbiórki w kościele znaleziono resztki nieokreślonej polichromii.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA w niewielkiej części zachowało się w nowym kościele. Są to trzy krucyfiksy, jeden późnogotycki z początku XVI w. i dwa barokowe z XVII-XVIII w. oraz XVI-wieczny dzwon. W wyniku wypadku na budowie nowego kościoła uległy zniszczeniu 10-głosowe organy.

Tekst umieszczony 02.04.2006

Ilustracje pochodzą z prac M. Korneckiego: Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej, [w:] Currenda, nr 4-6, 1986 oraz Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999

LITERATURA

Kornecki M., Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej, Currenda, nr 4-6, 1986
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł