Kościoły
Tymbark, kościół Narodzenia NMP
Marek SztorcTymbark, miejscowość w powiecie limanowskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Pierwsza wzmianka o istnieniu parafii w Tymbarku pochodzi z 1373 r. Powstała ona zapewne nieco wcześniej, jednak dokument fundacyjny wydany w 1349 r. przez króla Kazimierza Wielkiego uważa się za falsyfikat. Pierwszy kościół w Tymbarku był drewniany, jest on wzmiankowany w Liber beneficiorum Jana Długosza oraz w aktach wizytacyjnych z 1596 r. Kościół ten uległ zniszczeniu podczas pożaru na początku XIX w. Zapewne wkrótce rozpoczęto budowę obecnego murowanego kościoła, który został ukończony w 1834 r. Jego konsekracji dokonał biskup tarnowski Grzegorz Tomasz Ziegler. Kościół był kilkakrotnie przebudowywany, m.in. w 1857 r. wieżę nakryto obecnym hełmem, w 1896 r. zbudowano zakrystię ze skarbcem na piętrze oraz wieżyczkę na sygnaturkę, zaś w 1925 r. nakryto wnętrze sklepieniem pozornym. Wreszcie w 1988 r. kościół został powiększony o nawy boczne, dostawione po obu bokach kościoła.
ARCHITEKTURA. Klasycystyczny, murowany z cegły, otynkowany, kryty blachą. Złożony z obszernej nawy oraz wąskiego i krótkiego prezbiterium, zamkniętego ścianą prostą. Przy prezbiterium zakrystia z przedsionkiem i dawnym skarbcem na piętrze. Przy nawie z boku kruchta a od frontu czworoboczna wieża z dwiema przybudówkami po bokach, objętymi bryłą korpusu. Fasada podzielona jest gzymsem na dwie kondygnacje, zakończona attyką z kulami, połączona spływami z wieżą, wznoszącą się ponad dachem korpusu. Wieża jest kwadratowa o podziałach ramowych i nakryta jest hełmem baniastym latarnią. Nad nawą i prezbiterium wspólny dach dwuspadowy, nad przybudówkami bocznymi dachy jednospadowe. Nad nawą baniasta wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Wnętrze kościoła nakryte jest pozornymi sklepieniami kolebkowymi na gurtach, spływającymi na płaskie filary przyścienne. Polichromia wnętrza wykonana w 1988 r. przez B. Szpechta z Krakowa. Witraże wykonane przez Annę i Janusza Zarzyckich z Krakowa, także w 1988 r.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny neobarokowy z 1888 r. z obrazem Narodzenia Marii malowanym w 1891 r. przez Ferdynanda Oleksińskiego, po bokach w konchowych niszach ustawione są figury św. Kingi i bł. Salomei. Dwa ołtarze boczne neobarokowe z przełomu XIX i XX w. W ołtarzu lewym obraz św. Anny Samotrzeć w sukience drewnianej z 2. poł. XVII w. Ołtarz prawy z figurą Serca Jezusowego i obrazem Matki Bożej Częstochowskiej w polu środkowym oraz z rzeźbami śś. Jana Chrzciciela i św. Rocha po bokach. Chrzcielnica gotycko-renesansowa z 1541 r. Ambona neobarokowa z 2. poł. XIX w. z obrazem Chrystusa Dobrego Pasterza namalowanym w 1936 r. przez Stanisława Fischera. Stacje Drogi Krzyżowej wykonane w 1883 r. Organy 20-głosowe wykonane w 1968 r. przez Henryka Siedlara z Krakowa. Trzy dzwony, z nich najstarszy z 1536 r. Dwa pozostałe: Józef i Maryja wykonane w 1957 r. w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu.
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Parafie ziemi limanowskiej, opr. zb., Proszówki 2009
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Strona internetowa: http://parafia-tymbark.pl/