Kościoły

Biesiadki - miejscowość w powiecie brzeskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Parafia w Biesiadkach została założona prawdopodobnie w 2. poł. XII w. przez biskupów krakowskich, pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1325 r. Jednak w 1585 r. bp krakowski Piotr Myszkowski zniósł parafię i przyłączył ją do parafii Porąbka Uszewska. Dopiero w 1840 r. bp tarnowski Józef Grzegorz Wojtarowicz przywrócił parafię w Biesiadkach. Pierwotny kościół miał powstać jak informuje napis nad wejściem w 1199 r., obecny zbudowany został w 1661 r. przy użyciu materiału z poprzedniego kościoła zniszczonego przez Siedmiogrodzian w 1657 r. Gruntownie odnowiony w 1876 r., wewnątrz w 1881 r. Powiększony w 1936 r. poprzez przedłużenie nawy i dobudowę kaplicy, wtedy przesunięto też wieżę i podwyższono ją o jedną kondygnację.
ARCHITEKTURA. Barokowy, drewniany, konstrukcji zrębowej, z wieżą o konstrukcji słupowej, szalowany, kryty gontem. Trójnawowy z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym od północy zakrystia. Przy nawie od północy kaplica zamknięta trójbocznie, od południa niewielka kruchta a od zachodu wieża z przedsionkiem w przyziemiu. Wewnątrz prezbiterium i nawa główna nakryte pozornym sklepieniem kolebkowym, w nawach bocznych wydzielonych słupami płaskie odcinki stropowe. W kaplicy pozorne sklepienie wielopolowe. Tęcza zamknięta półkoliście, na belce krucyfiks oraz posągi Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty, gotyckie z XVI w. W wejściu południowym portal gotycki, ostrołukowy, pochodzący z poprzedniego kościoła, w nim drzwi ze starymi okuciami. Wieża kwadratowa o ścianach lekko pochyłych, podzielona gzymsami na trzy kondygnacje, z których najwyższa z 1936 r. nakryta jest hełmem baniastym z latarnią. Dachy dwuspadowe o wspólnej kalenicy, z wieżyczką na sygnaturkę o barokowym kształcie. Nad kaplicą kopuła. W ścianach wieży wnęki, w których rzeźby świętych, ludowe. Polichromia wnętrza figuralna i ornamentalna, malowana przez Tadeusza Terleckiego w 1938 r.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny barokowy z około połowy XVII w., w nim rzeźbiona Pieta, późnogotycka z 1. poł. XVI w. Ołtarze boczne: 1-2. późnobarokowe z XVIII-XIX w.; 3. nowszy; w nich obrazy barokowe: św. Rozalii z 1676 r., Matka Boska w mandorli z XVII w.; NMP ze śś. Anną i Joachimem z XVII w.; św. Antoniego z XVII w. Chrzcielnica drewniana z 1. poł. XIX w. Obraz Matki Boskiej Bocheńskiej z fundatorami Stanisławem Chwalibogiem i jego żoną Zuzanną z Szablowskich oraz herbem Szreniawa i inskrypcja fundacyjną, barokowy z 1644 r. Stacje Drogi Krzyżowej, malowane przez Marię Ritter w 1971 r. Organy 12-głosowe wykonane w 1962 r. przez firmę "Biernacki". Cztery dzwony: jeden z 1631 r. z napisem "GLORIA IN ALTISSIMIS DEO FVSA ANNO 1631"; trzy pozostałe wykonane w 1954 r. w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu.
Tekst umieszczony 18.04.2004
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Ilustracje pochodzą z pracy M. Korneckiego, Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej [w:] Currenda, nr 4-6, 1986

LITERATURA

Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie,  z. 3, Powiat brzeski, Warszawa 1953
Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1989
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł