Kościoły

Brzeźnica - miejscowość w powiecie bocheńskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. W literaturze pojawiają się przypuszczenia o powstaniu tutejszej parafii jeszcze w XI w. z fundacji możnego rodu Gryfitów. Wobec braku przekazów źródłowych hipotezy tej nie można ani potwierdzić ani całkowicie wykluczyć. Z 1242 r. pochodzi wzmianka o tym, że Brzeźnica była własnością klasztoru benedyktynek w Staniątkach. Zaś w 1326 r. pojawia się informacja o płaceniu świętopietrza przez księdza Marcina z parafii w Brzeźnicy. W 1539 r. zniesiono parafię w Brzeźnicy i jej obszar przyłączono jako wikarię wieczystą do prepozytury w Starym Wiśniczu. Parafię odnowił około 1783 r. Jan Duvall, biskup nominat tarnowski. W XV w. Długosz informuje o istnieniu w Brzeźnicy drewnianego kościoła p.w. św. Piotra i Pawła, który zapewne uległ zniszczeniu. Obecny kościół zbudowany został w 1632 r., a konsekracji dokonał w 1635 r. biskup krakowski Tomasz Oborski. Kościół był kilkakrotnie odnawiany w XIX w., zaś w 1892 r. został powiększony i częściowo przekształcony. W latach 1936-38 nastąpiła wymiana pokrycia dachowego kościoła.
ARCHITEKTURA. Drewniany, wzniesiony w konstrukcji zrębowej, oszalowany. Złożony z nawy, z przedsionkami od południa i zachodu oraz trójbocznie zamkniętego prezbiterium z zakrystią od północy. Nad nawą i prezbiterium dachy namiotowe, kryte blachą. Nad nawą wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Wnętrze nakryte stropem płaskim. Polichromia figuralna i ornamentalna wykonana przez Aleksandra Miklasińskiego w 1899 r.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA przeważnie późnobarokowe. Ołtarz główny późnobarokowy, wykonany przez Piotra Korneckiego z fragmentami belkowania po bokach, występującymi do przodu i wspartymi na trzech kolumnach z każdej strony, między którymi ustawione sa rzeźby czterech ewangelistów. W polu środkowym rzeźba MB z Dzieciątkiem i obrazem św. Stanisława na zasuwie, malowanym przez Marię Artwińską w 1915 r. W górnej kondygnacji obraz św. Andrzeja Boboli, z rzeźbami aniołów po bokach, zaś w zwieńczeniu Duch Święty pod postacią gołębicy w glorii. Trzy ołtarze boczne, pseudobarokowe z 1897 r., poświęcone Sercu Pana Jezusa, św. Józefowi i Matce Boskiej. Chrzcielnica kamienna gotycko-renesansowa z XVI w. Organy 20-głosowe wykonane w 1969 r. przez Włodzimierza Truszczyńskiego z Warszawy. Krucyfiks późnogotycki z początku XVI w. w tęczy.
DZWONNICA wolnostojąca, drewniana z XVIII w., o konstrukcji słupowej, szalowana, nakryta dachem łamanym, pobitym blachą. Na dzwonnicy zawieszone trzy dzwony z 1947 r., wykonane w Odlewni dzwonów Schwabe w Białej: św. Stanisław; św. Jan Ewangelista i Królowa Korony Polskiej. w 1776 r. 

Tekst umieszczony 02.08.2010

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Piątkowska Ł., Parafie Ziemi Bocheńskiej, Bochnia 2004
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł