Kościoły
Krzyżanowice, kościół św. Joachima
Marek SztorcKrzyżanowice - miejscowość w powiecie bocheńskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Pierwsza wzmianka o wsi Krzyżanowice pochodzi z 1286 r., zaś parafia powstała przed rokiem 1326. Początkowo parafia nosiła zapewne wezwanie św. Ducha, wzmianki o kościele drewnianym pod tym wezwaniem pochodzą z XV w. Obecny kościół zbudowany został około 1699 r. (1746 r.) dla bocheńskich bernardynów, jednak konwent ten został skasowany już w 1788 r. Następnie drewnianą świątynię przeniesiono do Krzyżanowic i odbudowano na obecnym miejscu w 1794 r.
ARCHITEKTURA. Drewniany, o konstrukcji zrębowej, szalowany i kryty gontem. Jednonawowy z prezbiterium zamkniętym ścianą prosta z dobudowaną od północy murowaną zakrystią. Nakryty wspólnym dachem dwuspadowym z baniastą wieżyczką na sygnaturkę z latarnią. Nawa nakryta jest pozornym stropem płaskim, w prezbiterium pozorne sklepienie krzyżowe. Tęcza zamknięta półkoliście. Chór muzyczny wsparty na dwóch kolumnach. Polichromia iluzjonistyczna z przedstawieniami figuralnymi na stropie i sklepieniu pozornym z końca XIX w. malowanym przez Jakuba Gucwę.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA przeważnie klasycystyczne z XIX w., składają się na nie ołtarz główny, dwa boczne i ambona. W ołtarzu głównym płaskorzeźba św. Joachima, wykonana przez Franciszka Adamka na początku XX w. W ołtarzach bocznych obrazy: w lewym Serca Pana Jezusa, w prawym MB z Dzieciątkiem w srebrnej sukience i drugi MB Nieustającej Pomocy. Ambona z rzeźbami czterech ewangelistów na korpusie. Prospekt organowy rokowy z końca XVIII w. Chrzcielnica kamienna, późnogotycka z początku XVI w. Trzy krucyfiksy barokowe z przełomu XVIII i XIX w. Organy wykonane przez Tomasza Falla ze Szczyrzyca.
DZWONNICA drewniana, wolnostojąca, zbudowana według zaginionej daty w 1601 r.?, przeniesiona wraz z kościołem w 1794 r. Wzniesiona w konstrukcji słupowej, szalowana, nakryta dachem namiotowym. Trzy dzwony, dwa z nich Jan i Maryja odlane w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu w 1971 r., trzeci nieznanego pochodzenia.
Tekst umieszczony 16.07.2010
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Piątkowska Ł., Parafie Ziemi Bocheńskiej, Bochnia 2004
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Strona internetowa: http://www.parafia-krzyzanowice.hostei.com/