Książnice, kościół św. Jana Chrzciciela

Lokalizacja: Książnice, powiat Mielec (50.254744, 21.443723)
Budowa: 1927
Architekt: Zdzisław Mączeński
Styl: modernizm

HISTORIA. Parafia w Książnicach powstała prawdopodobnie w 2. połowie XIII w., a pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1325 r W latach 1561-85 kościół był zamieniony na zbór protestancki. Poprzedni drewniany kościół spalił się w 1917 r. Obecny kościół zbudowany został w 1927 r. według projektu architekta Zdzisława Mączeńskiego. Konsekracji świątyni dokonał w 1935 r. bp tarnowski Franciszek Lisowski. Kościół został silnie uszkodzony w czasie działań wojennych w 1944 r., zburzona została wieża, zawaliły się sklepienia w nawach i zniszczeniu uległo większość wyposażenia. Odbudowa kościoła ze zniszczeń wojennych zakończyła się w 1952 r. 

ARCHITEKTURA. Modernistyczny z elementami neogotyku i neobaroku. Murowany z cegły i kryty blachą. Złożony z trójnawowego, czteroprzęsłowego halowego korpusu, ze zredukowanymi kaplicami w formie transeptu na wysokości trzeciego przęsła oraz węższego prezbiterium zamkniętego półkoliście. Przy korpusie nawowym od frontu masywna czworoboczna wieża, w górnych kondygnacjach przechodząca w ośmiobok, nakryta neobarokowym hełmem z latarnią. Przy prezbiterium po bokach przybudówki zakrystyjne. Nawę i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe, nad przybudówkami dachy pulpitowe. Ściany nawy przebite dużymi półkolistymi oknami trójdzielnymi, zaś w prezbiterium wąskie okna, także zamknięte półkoliście. Wnętrze nakryte jest sklepieniami w typie kryształowych.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Dekoracja sgraffitowa we wnękach ołtarzowych, wykonana przez Józefa Szuszkiewicza. Witraże zaprojektowane przez Łukasza Karwowskiego. Ołtarz główny i jeden boczny, dawniej wypożyczone z kościołów w Pruchniku i Radymnie w diecezji przemyskiej (obecnie brak informacji na ten temat). Dwa ołtarze boczne z rzeźbami Najświętszego Serca Pana Jezusa i NMP, wykonane przez Bogdanę i Anatola Drwalów. Stalle i konfesjonały wykonane według projektu Antoniego Mazura w 1960 r. Organy 20-głosowe firmy "Biernacki" z 1963 r. Trzy dzwony: dwa odlane w firmie F. Dróżdż i F. Kubica z Dąbrowy Górniczej w 1958 r. i w 1960 r. Trzeci dzwon nieustalonego pochodzenia.

Tekst umieszczony 21.07.2007, aktualizowany 10.01.2022

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

Książnice, kościół św. Jana Chrzciciela