Kościoły
Luszowice, kościół św. Józefa Oblubieńca NMP
Marek SztorcLuszowice, kościół św. Józefa Oblubieńca NMP
Lokalizacja: Luszowice, powiat Dąbrowa Tarnowska (50.149831, 21.102371)
Budowa: 1913
Styl: barok i neobarok
HISTORIA. Parafię w Luszowicach erygował w 1686 r. bp krakowski Jan Małachowski. Fundatorem parafii jak i pierwszego kościoła w Luszowicach był Zygmunt Tarło, starosta pilzneński. Zbudowana około 1686 r. świątynia posiadała murowane prezbiterium z kaplicą oraz drewnianą nawę i wieżę. Do naszych czasów zachowała się tylko murowana kaplica, do której w 1913 r. dobudowano obecny kościół. Jego konsekracji dokonał bp tarnowski Leon Wałęga w 1919 r.
ARCHITEKTURA. Kościół wzniesiony w stylu neobarokowym ze starszą barokową kaplicą. Murowany z cegły, otynkowany. Zbudowany na planie krzyża z przylegającą od wschodu kaplicą. Od zachodu przy korpusie fasada z dwiema trójkondygnacjowymi wieżami, nakrytymi kopulastymi hełmami ze ślepymi latarniami. Na zewnątrz ściany opięte pilastrami, dźwigającymi wydatne gzymsy obiegające kościół. Kościół nakryty dachami dwuspadowymi a nad skrzyżowaniem ramion korpusu kopuła z latarnią. Wnętrze nakryte sklepieniami kolebkowymi wspartymi na gurtach, ściany rozczłonkowane pilastrami i gzymsowaniami. Kaplica grobowa Tarłów wzniesiona na planie elipsy i nakryta kopułą z latarnią. Pod nią znajdują się groby rodu Tarłów.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Witraże wykonane w 1906 r. według projektu Stefana Matejki w Krakowskim Zakładzie Witrażów Żeleńskiego. Ołtarz główny neobarokowy z początku XX w., z rzeźbą św. Józefa z XIX w. Dwa ołtarze boczne barokowe z 2. połowy XVII w., dwa pozostałe neobarokowe z początku XX w. W ołtarzach znajdują się obrazy barokowe z XVII w.: św. Stanisław Kostka, św. Kazimierz i św. Rodzina. Chrzcielnica kamienna, barokowa z 2. połowy XVII w. Ambona neogotycka z końca XIX w. Konfesjonały i ławy wykonane w latach 1965-67 według projektu architekta Antoniego Mazura. Pozostałe obrazy barokowe z XVII i XVIII w.: NMP, św. Franciszka i św. Jana Kantego. Krucyfiks barokowy z początku XIX w.
DZWONNICA wolnostojąca, zbudowana w 1961 r. z cegły i betonu. Zawieszono na niej cztery dzwony: jeden odlany w 1686 r., zapewne fundacji Tarłów, trzy pozostałe: Józef, Kazimierz i Maryja odlane w 1961 r. w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu.
Tekst umieszczony 25.07.2006
LITERATURA
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 5, Powiat dąbrowski, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kornecki M., Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej, Currenda, nr 4-6, 1986
Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1989
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Luszowice, kościół św. Józefa Oblubieńca NMP
