Kościoły

dawna cerkiew greckokatolicka

Muszynka - miejscowość w powiecie nowosądeckim (województwo małopolskie).
HISTORIA. W Muszynce istniała niegdyś parafia rzymskokatolicka uposażona w 1356 r. przez króla polskiego Kazimierza Wielkiego, która jedna zanikła w końcu XV w. W 1636 r. biskup krakowski Jakub Zadzik uposażył w Muszynce parafię greckokatolicką. Wkrótce też wzniesiono drewnianą cerkiew, której powstanie datuje się na 2. poł. XVII w. Obecna świątynia jest jednak późniejsza i powstała w XVIII w. a następnie w XIX w. została silnie przekształcona.
ARCHITEKTURA. Jest to cerkiew łemkowska, typu północno-zachodniego. Drewniana, wzniesiona w konstrukcji zrębowej z wieżą o konstrukcji słupowej, oszalowana, kryta blachą. Złożona z prezbiterium zamkniętego wielobocznie, wydłużonej nawy i wieży, obejmującej słupami babiniec i przedsionek, otoczonej zachatą o wysokości równej ścianom nawy. Wieża o pochyłych ścianach z nadwieszaną izbicą. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia. Dach nad nawą łamany, nad prezbiterium kalenicowy, trójpołaciowy. Nad nawą, prezbiterium i na wieży blaszane wieżyczki w formie makowic zwieńczonych pozornymi latarniami i kutymi krzyżami. Wnętrze nakryte pozornym sklepieniem zwierciadlanym. Ściany zdobi polichromia ornamentalna z przełomu XIX i XX w.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Między prezbiterium a nawą kompletny ikonostas z XVIII w., w którym uwagę zwraca rząd proroków przedstawionych w pełnej postaci  na wydłużonych ikonach co jest rzadkością. Z ikonostasem łączą się dwa ołtarze boczne. W ołtarzu lewym, rokokowym z XVIII w. znajdują się rzeźby śś. Piotra i Pawła oraz obraz św. Barbary z 2. poł. XVIII w., według tradycji pochodzący z obozu konfederatów barskich. W prawym późnobarokowym ołtarzu z końca XVII w. umieszczony jest obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem stojącej na półksiężycu i sceną Zwiastowania w predelli. Ambona barokowa z XVIII w. z malowanymi postaciami świętych na parapecie. Obrazy: 1. św. Jan Chrzciciel z XVIII w.; 2. MB z Dzieciątkiem z XVIII w. Ikony: 1. Patriarcha, za­pewne z XVII-XVIII w.; 2. Ukrzyżowanie, w bogatej oprawie snycerskiej, XVIII w. Na wieży zawieszony dzwon z 1922 r. będący fundacją Łemków ze Stanów Zjednoczonych, wykonany przez firmę z Detroit.

Tekst umieszczony 13.01.2009

LITERATURA

Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, opr. zb., Pruszków 2003
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł