Tarnów, kościół Trójcy Świętej na Terlikówce

Szczegóły: | Opublikowano: 22 wrzesień 2016 | Odsłony: 3589

Tarnów, kościół Trójcy Świętej na Terlikówce

Lokalizacja: Tarnów, ul. Tuchowska 5 (50.004566, 20.988816)
Budowa: 1598
Styl: w tradycji późnogotyckiej

HISTORIA. Kościół w podtarnowskiej wsi Terlików wzniesiony został w 1589 staraniem ks. Łukasza Godzinki, seniora wikariuszy kolegiaty tarnowskiej. Na odnalezionym w 1997 r. kamieniu węgielnym widnieje data 1595 r., która może odnosić się do daty fundacji kościoła. Jego konsekracji dokonał w 1597 r. kard. Jerzy Radziwiłł. W 1857 r. przeprowadzono gruntowną renowację kościoła z inicjatywy ks. Michała Króla, proboszcza katedry tarnowskiej. Kościół pełnił rolę wikarii parafialnej, przynależnej do kolegiaty a obecnie katedry tarnowskiej. Od 1996 kościół pełni funkcję świątyni parafialnej.

ARCHITEKTURA. Wzniesiony w tradycji późnogotyckiego budownictwa drewnianego z barokową wieżą. Drewniany, konstrukcji zrębowej, szalowany. Jednonawowy z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym od pn. zakrystia a od. pd. nowy przedsionek. Od zach. wieża konstrukcji słupowej, z kruchtą w przyziemiu, nakryta hełmem baniastym z ośmioboczną latarnią. Wnętrze nakryte stropami płaskimi. Chór muzyczny wsparty na słupach z początku XIX w. Dachy dwuspadowe pobite gontami.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Polichromia na stropie z obrazem N. M. Panny z początku XX w. Ołtarz główny, późnorenesansowy z 2. połowy XVII w., jednokondygnacjowy ze zwieńczeniem, kolumnowy z ażurowymi uchami o motywach chrząstkowych, w nim obrazy: w polu głównym Trójca Święta w typie Tronu Łaski, malowany na desce w 2. ćwierci XVI w., w zwieńczeniu Duch św. pod postacią gołębicy. Dwa ołtarze boczne późnorenesansowe z 1. ćwierci XVII w.: 1. z rzeźbami śś. Wojciecha i Stanisława bpa, obrazem Ukrzyżowania z klęczącymi postaciami fundatorów oraz Opłakiwaniem Chrystusa w predelli, z 1597, malowanym na desce; 2. z obrazami: w polu głównym Koronacja Matki Boskiej z 1597 r., malowany na desce, w predelli Adoracja Dzieciątka, w zwieńczeniu chusta św. Weroniki. Ambona neoklasycystyczna z 1. połowy XIX w. Ławki i prospekt organowy z 1. ćwierci XX w., w nim organy 3-głosowe, wykonane w 1900 r. przez firmę Rieger-Jaegerndorf. Obrazy: 1. Widok drużek kalwaryjskich, z kaplicami, klasztorem bernardynów i pałacem w Kalwarii Zebrzydowskiej oraz zamkiem w Lanckoronie i herbem Radwan Zebrzydowskich, barokowy z 1706 r.; 2. Matki Boskiej Bolesnej z początku XIX w. Krucyfiks na belce tęczowej, barokowy z 1. połowy XVII w. U podstawy ołtarza, po jego prawej stronie, umieszczono kamień węgielny z datą 1595, informującą o rozpoczęcia prac przy budowie kościoła. Obecnie w tarnowskim Muzeum Diecezjalnym znajdują się skrzydła późnogotyckiego tryptyku, pochodzące z kościoła św. Trójcy w Tarnowie. Ich autorstwo wiązane jest z Mistrzem tryptyku z Szyku, działającym w 1. połowy XVI w. Na skrzydłach przedstawiono sceny z życia Chrystusa m.in. Wjazd do Jerozolimy, Chrystus przed Kajfaszem, Biczowanie i Zmartwychwstanie.

Tekst umieszczony 12.09.2003
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013

LITERATURA

Kania W., Perła Tarnowa, Tarnów 1974Kania W., Kościół Przenajświętszej Trójcy w Tarnowie, Tarnów 1999
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 13, Powiat tarnowski, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999
Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1989
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Szponder R., Kościół Trójcy Przenajświętszej na Terlikówce, Tarnów 2019
Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t.1, pod. red. F. Kiryka i Z. Ruty, Rzeszów 1981
Strona internetowa: http://www.tarnowterlikowka.diecezja.tarnow.pl (dostęp 11.05.2019)