Rypuszyński Janusz

Szczegóły: | Opublikowano: 29 wrzesień 2016 | Odsłony: 2020

Janusz Rypuszyński urodził się w 1848 we Lwowie, zmarł w 1932 r. w Tarnowie. Inżynier budownictwa, architekt działający w Tarnowie. Studiował we Lwowie i Wiedniu. Zanim osiadł w Tarnowie od 1871 r. pracował przy budowie linii kolejowej Munkacz-Beskid, do 1878 r. przy budowie kolei tarnowsko-leluchowskiej a w 1884 r. zatrudniony był przy budowie kolei transwersalskiej w Sanoku. Do Tarnowa przenosi się przed 1889 r. gdzie prowadził przedsiębiorstwo budowlane oraz biuro architektoniczne. Z czasem rozpoczął także działalność polityczną, będąc długoletnim radnym miejskim a w latach 1924-26 nawet komisarzem rządowym miasta Tarnowa. Rypuszyński sporo podróżował po Austrii, Czechach i Węgrzech znał więc nowe tendencje w architekturze. Pierwsze jego budowle odznaczają się monumentalnością i malowniczością zarazem, nawiązując do architektury baroku i klasycyzmu np. kamienica Szantrochowej przy ul. Wałowej 8 (1893). Z czasem w projektach Rypuszyńskiego pojawiają się formy geometryczne, charakterystyczne dla modernizmu i kubizmu czego przykładem jest kamienica Wójcickiego przy ul. Krakowskiej 26 (1901). Ukoronowaniem jego twórczości jest w pełni secesyjna elewacja hotelu Bristol przy ul. Nowy Świat 3 (1904). Rypuszyński zaprojektował ponad 40 domów prywatnych oraz innych obiektów na terenie miasta Tarnowa. Zaprojektował też kilka kościołów: w Nowej Jastrząbce, Maszkienicach i św. Stanisława Kostki w Tarnowie. Janusz Rypuszyński zmarł w swoim domu przy ul. Narutowicza i został pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie.

Zdjęcie Janusz Rypuszyńskiego za: http://tarnowskikurierkulturalny.blox.pl/2011/12/Janusz-Rypuszynski.html

Obiekty Sakralne:

- Nowa Jastrząbka, kościół NSPJ (1902)
- Tarnów, kościół św. Stanisława Kostki (1908-10)
- Tarnów, budynek klasztoru filipinów (1903-04)
- Maszkienice, kościół św. Józefa (1914-17)

Obiekty użyteczności publicznej w Tarnowie:

- Dom kapitulny (rozbudowa), pl. Katedralny (1892)
- Gmach Technikum Budowlanego, Legionów 15 (1900)
- Hotel Bristol, Nowy Świat 3 (1904)
- Zakład Czyszczenia Włosów Kobiecych Leona Rosenthala, Narutowicza 22 (1910)
- Cegielnia, Tuchowska

Kamienice i wille prywatne w Tarnowie:

- Dom p. Koniuszego, ul. Krakowska 31 (1892)
- Kamienica Walentyny Szantrochowej, Wałowa 8 (1893)
- Dom, Krakowska 7 (1902)
- Kamienica własna, Kaczkowskiego 6 (1899)
- Kamienica Antoniego Wójcickiego, Krakowska 26 (1901)
- Kamienica Marii Mikucinskiej, Urszulańska 6 (1902)
- Willa Janina dla córki, Solidarności 17 (1903)
- Kamienica Józefa Kocoła, Krakowska 27 (1903-1904)
- Kamienica Jana Otowskiego, Piłsudskiego 3 (1905)
- Kamienica własna, Wałowa 14 (1908)
- Kamienica Ferdynanda Folnera, Krakowska 8, nadbudowa II piętra (1909)
- Kamienia i magazyn parterowy Wolfa Rubina i Gabryela Dursta, Klasztorna 5 (1910-11)
- Kamienica Janiny Rypuszyńskiej, Urszulańska 13, nie istnieje (1911)
- Kamienica Stanisława Psarskiego, Targowa 3 (1912)
- Kamienica, Goldhammera 4
- Kamienica, Urszulańska 25