Dawne kościoły

Gwoździec, miejscowość w powiecie tarnowskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Pierwsza wzmianka o parafii w Gwoźdzcu pochodzi z 1326 r. Drugi z kolei kościół zbudowany został w 1546 r., następnie w XVII w. dobudowano wieżę, zaś w 1851 r. dostawiono Ogrojec. Kościół został rozebrany w 1914 r. po wzniesieniu obecnej murowanej świątyni. Część budulca wykorzystano wtórnie przy budowie domu w sąsiedztwie, w tym jeden z portali.
ARCHITEKTURA. Kościół stanowił późny przykład budowli typu więźbowo-zaskrzynieniowego. Oszalowany, kryty gontem. Jednonawowy z węższym prezbiterium, zamkniętym trójbocznie. Przy nawie od zachodu wieża z przedsionkiem a od południa przedsionek. Na wschodniej ścianie prezbiterium Ogrojec. Wieża z pozorną izbicą, nakryta daszkiem namiotowym z kopułką. Nad nawą i prezbiterium dachy dwuspadowe z wieżyczką na sygnaturkę z latarnią. Obramienia okien i dwa portale o wykroju w ośli grzbiet. Polichromia. Istniały malowidła ścienne z 1654 r. imitujące podziały architektoniczne ze scenami figuralnymi, w tym Drzewo genealogiczne Chrystusa, Ostatnia Wieczerza, św. Krzysztof i św. Franciszek.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Zostało przeniesione do murowanego kościoła. Były to m.in.: późnorenesansowe ołtarze boczne i chrzcielnica gotycka z datą 1526 oraz z barokową pokrywą z rzeźbioną sceną Chrztu w Jordanie.

Tekst umieszczony 15.09.2005
Fotografia za M. Kornecki: Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej [w:] Currenda, nr 4-6, 1986

LITERATURA

Kornecki M., Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej, Currenda, nr 4-6, 1986
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł