Kościoły

Lokalizacja: Czermna, powiat Tarnów (49.816624, 21.292623)
Budowa: 1520, XVIII w.
Styl: gotyk, barok

HISTORIA. Parafia w Czermnej powstała w 2. poł. XIV w., jednak pierwsza wzmianka o niej pochodzi dopiero z 1513 r. Niedługo potem, bo w 1520 r. wzniesiony został obecny kościół na miejscu wcześniejszej świątyni. W XVIII w. kościół został rozbudowany poprzez wzniesienie wieży i kaplicy, a wnętrze przekształcono na trójnawowe i zbarokizowano.

ARCHITEKTURA. Gotycko-barokowy. Drewniany, konstrukcji zrębowej, szalowany. Trójnawowy z prezbiterium zamkniętym trójbocznie z zakrystią od północy. Przy nawie od zachodu wieża z przedsionkiem w przyziemiu a od południa wieloboczna kaplica. Wieża konstrukcji słupowej z izbicą, nakryta hełmem ostrosłupowym, blaszanym. Wnętrze pierwotnie jednonawowe, przekształcone w trójnawowe, nakryte stropem płaskim, w nawie z zaskrzynieniami, podparte czterema ośmiobocznymi filarami, między którymi półkoliście zamknięte arkady. Tęcza zamknięta półkoliście. Dach dwuspadowy, pobity blachą, na nim wieżyczka na sygnaturkę, neogotycka z połowy XIX w. Kaplica nakryta pozorną ośmiopolową kopułą z latarnią.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Polichromia na ścianach i stropach, figuralna i ornamentalna z 1877 r. Ołtarz główny, rokokowy z 2. ćw. XVIII w., z rzeźbami czterech ewangelistów po bokach i obrazem barokowym Trójcy Świętej z XVIII w. w zwieńczeniu. W ołtarzu tym do niedawna znajdował się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem tzw. Pocieszenia, w drewnianej sukience, który pierwotnie datowany był na XVII w., jednak w czasie konserwacji okazało się, że pochodzi z przełomu XIV/XV w. Obecnie obraz umieszczony jest w ołtarzu nowego kościoła. Ołtarze boczne: 1. lewy, późnorenesansowy, z pocz. XVII w., niekompletny, z obrazem Matki Bożej Różańcowej z XIX/XX w.; 2. prawy neobarokowy z XIX/XX w., z rzeźbą Serca Pana Jezusa; 3. w kaplicy, późnobarokowy z XVIII/XIX w., z rzeźbą św. Antoniego; 4. w kaplicy rokokowy z XVIII w., z obrazem św. Józefa z XIX w. Chrzcielnica kamienna z XVI w. Ambona późnobarokowa z XVIII w. Organy 8-głosowe wykonała firma Rieger w 1896 r. Obrazy: 1. św. Mikołaj, barokowy z XVII/XVIII w.; 2. św. Antoni z Dzieciątkiem z 1845 r.; 3. Serce Pana Jezusa z 2. poł. XIX w. Stacje drogi krzyżowej z XVIII w. Krucyfiksy: 1. późnogotycki z 1. ćw. XVI w., zapewne pierwotnie umieszczony w tęczy; 2. późnobarokowy z XVIII w.

DZWONNICA wolnostojąca przy kościele, murowana z XIX w., w kształcie podwójnej arkady na zawieszenie dzwonów, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem. Dwa dzwony pochodzą z 1946 r.

Tekst umieszczony 23.02.2006
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1989
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł