Tarnów, kościół NMP Królowej Polski

Szczegóły: | Opublikowano: 23 wrzesień 2016 | Odsłony: 3405

Tarnów, kościół NMP Królowej Polski

Lokalizacja: Tarnów - Mościce, ul. Zbylitowska 5 (50.009503, 20.919743)
Budowa: 1941, 1948-1956
Architekt: Stanisław Gałęzowski, Władysław Pieńkowski
Styl: modernizm

HISTORIA. W 1931 r. zawiązał się komitet budowy kościoła w Mościcach, jednak do wybuchu II wojny światowej nie udało się rozpocząć prac budowlanych. W 1941 r. powstał projekt kościoła autorstwa architektów Stanisława Gałęzowskiego i Władysława Pieńkowskiego. Budowę kościoła rozpoczęto dopiero w 1948 r. i trwała ona do roku 1956. Ponieważ budowa zaczęła odbiegać od projektu, Pieńkowski wycofał się z nadzoru autorskiego i prace kończono bez niego. W swoim wykazie prac architekt dopisał adnotację "zepsuty" a w 1982 r. określił stopień realizacji projektu na 70% bryła i 60% wnętrze. Warto dodać, że projekt zakładał także budowę wysokiej dzwonnicy, której nie zrealizowano. Projekt innego architekta Włodzimierza Gruszczyńskiego z 1941 r. przewidywał budowę kościoła ze 100-metrową wieżą. W latach 1959-60 dobudowano do kościoła kaplicę.

ARCHITEKTURA. Modernistyczny, zbudowany z cegły i żelbetu. Korpus trójnawowy z kaplicą od zachodu. Prezbiterium podzielone na trzy nawy, z których środkowa szersza od pozostałych, o formie transeptu, zamknięte półkolistymi apsydami. Nawa główna znacznie większa od naw bocznych, oddzielona od nich półkolistymi arkadami, jej ściany rozczłonkowane filarami, przeprutymi prześwitami. Wnętrza nakryte stropami kasetonowymi, pokrytymi drewnianą okładziną. Chór muzyczny wsparty na czterech betonowych kolumnach. Fasada zwieńczona zredukowaną wieżą, w środkowej części pokryta kasetonami, ujętymi w wydłużone, zamknięte półkoliście blendy, poniżej trzy wejścia, zamknięte półkoliście, z nich środkowe największe. W bocznych elewacjach po sześć wysokich, smukłych okien. Nad prezbiterium latarnia o formie korony, zwieńczona iglicą. Kaplica Matki Boskiej Fatimskiej w formie rotundy, dwukondygnacjowa, w górnej części oświetlona pasem prostokątnych okienek, nakryta dachem namiotowym.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Witraże w prezbiterium projektowane przez Gierżabka. W oknach lewej nawy święci i błogosławieni polscy: Maksymilian Kolbe, Teresa Ledóchowska, Jan Kanty, królewicz Kazimierz, Stanisław Kostka, Jacek, królowa Jadwiga, Kinga, Świerad, Benedykt, biskup Stanisław i biskup Wojciech. W prawej nawie apostołowie: Filip, Tomasz, Jakub Młodszy, Bartłomiej, Mateusz, Maciej, Andrzej, Jakub Starszy, Juda Tadeusz, Jan, Szymon i Piotr. W ołtarzu głównym wielki żelazny krzyż, pokryty drewnianą okładziną, z również drewnianą rzeźbą Chrystusa. Poniżej obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, malowany około 1900 r. i pochodzący ze Złoczowa na dawnych Kresach Wschodnich, otoczony przez sześć srebrnych orłów, symbolizujących różne okresy w Historii Polski: orzeł pierwszych Piastów, orzeł Kazimierza Wielkiego, orzeł ostatnich Jagiellonów, orzeł z XVIII w. oraz orły z lat 1919 i 1939. Po bokach obrazu polichromowane płaskorzeźby śś. Stanisława i Maksymiliana Kolbe, całość projektował Wincenty Kućma z Krakowa. Ołtarzyki w nawie głównej, przy filarach od prezbiterium, bliźniacze, obramowane kutymi w żelazie ornamentami: po lewej Matki Bożej Nieustającej Pomocy, po prawej Najświętszego Serca Pana Jezusa, z obrazem malowanym przez Fabisiaka; przy filarach od wejścia: po prawej św. Antoniego, wykonany w 1959 r. według projektu Władysława Pieńkowskiego, figurę świętego wyrzeźbił J. Treworowski; po lewej św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Ołtarze w nawach bocznych: w lewej Miłosierdzia Bożego, z obrazem malowanym przez Wincentego Kućmę z Krakowa z 1985 r., w prawej św. Józefa. Chrzcielnica w lewej apsydzie prezbiterium, z odlaną sceną Chrztu Chrystusa w Jordanie. Organy 33-głosowe wykonane w latach 1972-77 przez Józefa Cynara z Wrocławia. Stacje drogi krzyżowej wykonane w 1980 r. W kaplicy rzeźba Matki Boskiej Fatimskiej, współczesna. Tablice pamiątkowe w nawie zachodniej poświęcone: 1. poległym w czasie wojny harcerzom i członkom Szarych Szeregów z 1982 r.; 2. ks. Prałatowi Stanisławowi Indykowi, budowniczemu kościoła i proboszczowi z 1990 r. Robertowi Gucwie, alumnowi Papieskiego Towarzystwa Misji Afrykańskich, który zginął w Afryce w 1994 r.; 4. ks. prałatowi Janowi Recowi, proboszczowi parafii z 1995 r.

Tekst umieszczony 27.02.2005, ostatnio aktualizowany 15.04.2020

LITERATURA

Burno F,. Świątynie nowego państwa. Kościoły rzymskokatolickie II Rzeczypospolitej, Warszawa 2012
Janocha M., Budowle sakralne projektu Władysława Pieńkowskiego, Warszawa 1982, maszynopis pracy magisterskiej
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Leo A., Tarnowskie kościoły, Tarnów 1990
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis

Tarnów, kościół NMP Królowej Polski