Kościoły

dawna cerkiew grecko-katolicka św. Michała Archanioła

Wierchomla Wielka, miejscowość w powiecie nowosądeckim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Wierchomla została założona w 1595 r. przez kardynała Jerzego Radziwiłła, który niedługo potem erygował tutaj parafię grecko-katolicką dla wołoskich osadników. Do II wojny światowej w Wierchomli mieszkali prawie wyłącznie Łemkowie. W 1945 r. zostali oni przesiedleni na teren dzisiejszej Ukrainy, zaś pozostałych wysiedleno w czasie Akcji Wisła w 1947 r. Na ich miejsce zaczęli napływać Polacy. W 1951 r. biskup tarnowski Jan Stepa erygował w Wierchomli parafię rzymskokatolicką. Zachowana do dziś cerkiew zbudowana została w 1821 r., obecnie pełni funkcję kościoła parafialnego.
ARCHITEKTURA. Świątynia jest drewniana i wzniesiona w konstrukcji zrębowej. Składa się z nawy i prezbiterium zamkniętego trójbocznie. Po bokach prezbiterium dostawione są niewielkie zakrystie od północy i południa, zaś nawę poprzedza od zachodu niewielka kruchta. Świątynię nakrywają dachy dwuspadowe, zarówno nad prezbiterium i nawą wznoszą się cebulaste wieżyczki na sygnaturkę. Wnętrza nakryte są stropami płaskimi z fasetami. Polichromia figuralna i ornamentalna wykonana lub odnawiana w 1928 r. Ściany prezbiterium i nawy pokrywają motywy architektoniczne, na stropach zaś widnieją sceny figuralne.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Między prezbiterium a nawą ustawiony jest kompletny ikonostas z XIX w. W nawie znajdują się cztery ołtarze boczne o rokokowych formach z XVIII/XIX w.W ołtarzach bocznych przy ikonostasie umieszczone są obrazy po lewej św. Barbary, po prawej Opieki Bogurodzicy. W ołtarzach w nawie obrazy śś. Włodzimierza i Olgi po lewej oraz śś. Cyryl i Metodego po prawej. Chrzcielnica drewniana z 1962 r. wykonana przez Jana Waligórę.
DZWONNNICA zbudowana w XIX w. Wolnostojąca, murowana z kamienia w kształcie potrójnej arkady. W niej zawieszone są trzy dzwony, wszystkie wykonane w latach 1971-72 w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu: 1. św. Barbara; 2. Jan; 3. Maryja.

LITERATURA

Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, opr. zb., Pruszków 2003
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Strona internetowa: http://www.wierchomla.diecezja.tarnow.pl/

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł