Kościoły

Zabawa - miejscowość w powiecie tarnowskim (województwo małopolskie).
Kościół w Zabawie obok funkcji świątyni parafialnej pełni równocześnie rolę Sanktuarium błogosławionej Karoliny Kózkówny, której doczesne szczątki tutaj spoczywają.
HISTORIA. W 1913 r. bp tarnowski Leon Wałęga utworzył w Zabawie ekspozyturę niezależną od parafii w Radłowie a w 1925 r. erygował nową parafię. Kościół został zbudowany wcześniej bo w latach 1909-12 według projektu architekta Sławomira Odrzywolskiego, częściowo z fundacji Stanisława i Wiktorii Jakubowskich. W czasie działań wojennych w 1915 r. został uszkodzony, a następnie odremontowany. W latach 1922-25 wzniesiona została wieża według projektu architekta Mariana Heitzmana.
ARCHITEKTURA. Kościół nie posiada wyraźnych cech stylowych, zbudowany został z cegły. Złożony jest z nawy i węższego prostokątnego prezbiterium, po bokach którego dwie przybudówki zakrystyjne. Przy nawie od frontu stoi kwadratowa wieża o wysokości 45 m., nakryta hełmem namiotowym, ujęta po bokach dwiema niewielkimi przybudówkami, poprzedzona otwartym przedsionkiem wspartym na kolumnach. Na zewnątrz kościół opięty jest przyporami i nakryty dachami dwuspadowymi nad nawą i prezbiterium, trójspadowymi nad przybudówkami zakrystyjnymi oraz pulpitowymi nad przedsionkiem i przybudówkami przy wieży. Nad nawą czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę. Z boku przy korpusie dostawiona cylindryczna wieżyczka schodowa, nakryta daszkiem stożkowym. Wnętrze nakryte sklepieniami krzyżowymi. Tęcza o wykroju ostrołukowym. Chór muzyczny wsparty na dwóch masywnych kolumnach. W 1942 r. wykonana została polichromia przez Turkowskiego? z Tarnowa. Dwa witraże w prezbiterium zostały wykonane w 1912 r. przez Stefana Matejkę w Zakładzie Witrażów Żeleńskiego w Krakowie. Przedstawiały św. Stanisława Kostkę i św. Wiktorię. Oba uległy zniszczeniu w 1914 r. w czasie działań wojennych. W 1913 r. zakończyły się prace rekonstrukcyjne witraży, wykonane w Krakowskim Zakładzie Witrażów Żeleńskiego. W 1923 roku wykonano dwa witraże według projektu Mikołaja Żuka z Łucka ze scenami Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej adorowanej przez Karolinę Kózkównę (prawdopodobnie pierwszy wizrunek św. karoliny Kózkówny) oraz Wizją św. Małgorzaty Marii Alacoque.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny zaprojektowany przez Mariana Heitzmana z 1931 r., z retabulum w kształcie marmurowej kolumnady, ujmującej niszę, w której umieszczone malowidło Trójcy Świętej i Świętej Rodziny z 1931 r., namalowane przez Jana Bukowskiego. W 1987 r. w mensie ołtarza umieszczona została trumna z relikwiami bł. Karoliny Kózkówny. Dwa ołtarze boczne pseudoromańskie z lat 1936-37, jeden Matki Boskiej wykonany przez Tadeusza Prażucha, drugi Serca Pana Jezusa wykonany przez Franciszka Adamka. Obraz Matki Boskiej Różańcowej umieszczony w pierwszym z ołtarzy namalował Piotr Sworzeń, w zwieńczeniach obu ołtarzy niewielkie obrazy św. Antoniego i Matki Boskiej Bolesnej, przywiezione z Włoch, ofiarowane przez Jakubowskich. Chrzcielnica marmurowa z około 1930 r. Ambona neoromańska z około 1930 r., wykonana przez Stanisława Rogóża. Organy 20-głosowe firmy "Biernacki" z 1958 r. Na wieży zawieszone cztery dzwony z 1930 r. W północnej przybudówce przy wieży pomieszczona została Kaplica Męczenników XX w., po przeciwległej stronie od południa znajduje się izba poświęcona pamięci bł. Karoliny Kózkówny.

Tekst umieszczony 07.08.2006

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Strona internetowa: http://pz.lap.pl/

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł