Kościoły
Chronów, kościół św. Ducha
Marek SztorcChronów, miejscowość w powiecie brzeskim (województwo małopolskie).
HISTORIA. Pierwsza informacja o istnieniu parafii w Chronowie pochodzi z 1398 r., jednak powstała ona zapewne kilkadziesiąt lat wcześniej. Biskup krakowski Samuel Maciejowski w 1546 wcielił parafię w Chronowie „jako wikarię wieczystą" do parafii w Starym Wiśniczu. Następnie biskup tarnowski Grzegorz Tomasz Ziegler utworzył w 1827 r. niezależną kapelanię, a kolejny biskup tarnowski Józef Alojzy Pukalski przywrócił w 1857 r. kościołowi prawa parafialne. Obecny kościół pochodzi z 1585 r. i był kilkakrotnie przebudowywany. Jego konsekracji dokonał biskup sufragan krakowski Mikołaj Oborski. W 2. połowie XIX w. przekształcono wieżę i wieżyczkę na sygnaturkę.
ARCHITEKTURA. Drewniany, wzniesiony w konstrukcji zrębowej, oszalowany, kryty blachą. Złożony z nawy oraz węższego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Przy prezbiterium od północy zakrystia a od wschodu kaplica ogrojcowa. Do nawy od zachodu dostawiona wieża, wzniesiona w konstrukcji słupowej. Wieża z przedsionkiem w przyziemiu, włączona w bryłę korpusu, nakryta hełmem ostrosłupowym. Kościół nakryty jest wspólnym dachem dwuspadowym z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą. Wnętrze nakryte jest pozornym sklepieniem kolebkowym, z płaskimi odcinkami po bokach, wydzielonymi słupami. Prezbiterium wydziela tęcza o wykroju półkolistym Polichromia ornamentalna z 1930 r. wykonana przez Zdzisława Przebindowskiego z Krakowa.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest przeważnie barokowe i pochodzi z XVII/XVIII w. Składają się na nie trzy ołtarze: ołtarz główny, w którego polu środkowym umieszczony jest obraz Zesłania Ducha Świętego, lewy ołtarz z obrazem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z 1906 r., z licznymi wotami oraz prawy ołtarz z obrazem Serca Pana Jezusa. Ponadto barokowe: chrzcielnica, ambona i prospekt organowy. Organy 12-głosowe wykonał Jan Kroczka z Mszany Dolnej w 1883 r.
DZWONNICA drewniana wolnostojąca, zbudowana około 1927 r. W niej zawieszone trzy dzwony: 1. z 1922 r.; 2. Maria z 1960 r.; 3. Duch Święty, wykonany w 1985 r. w Odlewni dzwonów Felczyńskich.
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, opr. zb., Pruszków 2001
Katalog organów w diecezji tarnowskiej, oprac. Pasternak P., maszynopis
Strona internetowa: http://www.chronow.katolicki.eu/