Kościoły

Lokalizacja: Cerekiew, powiat Bochnia (50.088178, 20.499543)
Budowa: 1948 - 1952
Architekt: Zbigniew Solawa
Styl: modernizm z elementami neogotyku

HISTORIA. Parafia w Cerekwi powstała prawdopodobnie w XII w., od 1326 r. występuje pod nazwą "Sancta Laurentia" (św. Wawrzyńca). Nie wiadomo jak wyglądał pierwszy kościół w Cerekwi, dopiero Długosz informuje o istnieniu tu w XV w. kościoła drewnianego, który przypuszczalnie uległ zniszczeniu po połowie XVII w. W 1680 r. zbudowano kolejny drewniany kościół, być może z fundacji właścicieli wsi Ocieskich. W 1879 r. został on gruntownie odnowiony pod kierunkiem Walentego Lisowskiego. Obecny murowany kościół został zbudowany w latach 1948-52 według projektu architekta Zbigniewa Solawy pod kierunkiem budowniczego Józefa Merendy. W 1977 r. mocno zniszczony kościół drewniany został przeniesiony do Sądeckiego parku Etnograficznego w Nowym Sącz, gdzie czeka na rekonstrukcję. Konsekracji kościoła dokonał w 1952 r. biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej Karol Pękala.

ACHITEKTURA. Kościół modernistyczny o silnych wpływach neogotyku. Murowany z cegły i kamienia z użyciem żelbetu. Złożony jest z trójnawowego korpusu nawowego i wydłużonego prezbiterium zamkniętego trójbocznie. Od frontu do korpusu dostawiona jest wieża zaś do prezbiterium od północy przylega przybudówka zakrystyjna a od południa dostawiona jest kaplica. Wieża kwadratowa w dolnej części, wyżej przechodząca w ośmiobok i nakryta ostrosłupowym hełmem. Korpus nawowy na zewnątrz opięty jest uskokowymi przyporami, między którymi rozmieszczone są wąskie okna ostrołukowe. W prezbiterium okna nieco szersze, także ostrołukowa. Kościół nakrywają dachy dwuspadowe, z wieżyczką na sygnaturkę nad korpusem. Wewnątrz kościół nakrywają sklepienia gwiaździste i krzyżowe a nawy korpusu oddzielone są ostrołukowymi arkadami.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Witraże w oknach wykonane zostały w Zakładzie M. i K. Paczków w 1956 r. W oknach prezbiterium przedstawione są sceny Bożego Narodzenia i Modlitwy w Ogrojcu. Polichromię figuralną i ornamentalną wykonał w latach 1983-84 Jerzy Lubański. Ołtarz główny, ołtarze boczne, ambonę, chrzcielnicę, dwa konfesjonały i ławy wykonał Stanisław Giemza w latach 1952-56. W ołtarzu głównym umieszczone są obrazy: 1. Bożego Miłosierdzia i Serca Marii, namalowany w 1953 r. przez Bolesława Rutkowskiego; 2. Chrystus, namalowany w 1953 przez Ludwika Czajkowskiego. W ołtarzach bocznych obrazy śś. Józefa i Wawrzyńca, namalowane w 1953 r. przez Stanisława Broszkiewicza. Organy 8-głosowe. Trzy dzwony: 1. Jan odlany w 1642 r. przez Gerhardta Benniggka w Gdańsku (300 kg); 2-3. Miłosierdzie Boże (545 kg) i św. Wawrzyniec (199 kg), oba wykonane w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu w 1968 r.

LITERATURA

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 2, Powiat bocheński, Warszawa 1953
Kornecki M., Dawne drewniane kościoły i dzwonnice w diecezji tarnowskiej, Currenda, nr 4-6, 1986
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Piątkowska Ł., Parafie Ziemi Bocheńskiej, Bochnia 2004
Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł