Kościoły
Bruśnik, kościół Wniebowzięcia NMP
Marek SztorcBruśnik, kościół Wniebowzięcia NMP
Lokalizacja: Bruśnik, powiat Tarnów (49.749008, 20.905218)
Budowa: 1903-04
Architekt: Jan Sas-Zubrzycki
Styl: neogotyk
HISTORIA. Parafia w Bruśniku powstała przed rokiem 1346. W latach 1565-95 właściciel wsi Piotr Rożen zamienił kościół na zbór protestancki. Poprzedni kościół z gotyckim prezbiterium z XV/XVI w., nawą z 1790 r. i drewnianą dzwonnicą został rozebrany około 1901 r. Obecny kościół zbudowany został w latach 1903-04 według projektu architekta Jana Sas Zubrzyckiego pod kierunkiem Michała Serafina.
ARCHITEKTURA. Neoromański, zbudowany z cegły z użyciem kamienia. Złożony z trójnawowego pseudobazylikowego korpusu czteroprzęsłowego, którego nawy boczne są krótsze trójprzęsłowe. Prezbiterium węższe od nawy głównej, zamknięte trójbocznie z przybudówką zakrystyjną od południa, zaś od północy wysoka wieża kwadratowa, nakryta hełmem ostrosłupowym. W narożniku między nawą główną a nawą północna znajduje się wieżyczka schodowa mieszcząca dojście na chór muzyczny. Kościół na zewnątrz opięty jest uskokowymi przyporami, między którymi mieszczą się zamknięte półkoliście okna, szersze w nawach bocznych i węższe w prezbiterium. Kościół obwiedziony jest też gzymsem konsolowym. Fasada frontowa z przedsionkiem w przyziemiu, zwieńczona jest trójkątnym szczytem wypełnionym półkolistymi blendami. Dachy nad prezbiterium i nawą główną dwuspadowe, oddzielone schodkowym szczytem z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą główną. Nad nawami bocznymi dachy pulpitowe. Wnętrze nakryte jest sklepieniami kolebkowymi i krzyżowymi, nawy rozdzielone są zamkniętymi półkoliście arkadami filarowymi. Polichromia wnętrza ornamentalna o motywach kwiatowych, malowana przez Franciszka Wilczka w 1955 r.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny wolnostojący z łaskami słynącym obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, gotyckim z XV-XVI w., otoczonym miejscowym kultem wzmiankowanym od 1694 r. Dwa ołtarze boczne eklektyczne, jeden z 1870 r., dawniej główny i drugi z 1904 r. Chrzcielnica kamienna zapewne z XIX w. Ambona i konfesjonały z 1904 r. Organy 9-głosowe firmy Rieger-Jaegerndorf z 1905 r. Cztery dzwony: 1. Gotycki z XIV/XV w., z plakietkami Ukrzyżowania; 2. barokowy z 1670 r., z plakietkami z herbami Abdank i Gryf; 3-4. „Antoni” i „ Maryja”, oba wykonane w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu w 1977 r.
LITERATURA
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Katalog organów w diecezji tarnowskiej, oprac. Pasternak P., maszynopis
Bruśnik, kościół Wniebowzięcia NMP