Kościoły

Lokalizacja: Wietrzychowice (50.192225, 20.759491)
Budowa: 1917 - 1924
Architekt: Jan Sas-Zubrzycki
Styl: neogotyk

HISTORIA. Parafia w Wietrzychowicach powstała prawdopodobnie w XIII w. a pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1326 r. Pierwszy drewniany kościół parafialny p.w. św. Leonarda wzmiankowany jest w 1596 r. Następny kościół, również drewniany p.w. Wniebowzięcia NMP zbudowany został w 1779 r. Kościół ten przetrwał do 1917 r., kiedy to został rozebrany po uszkodzeniach, odniesionych w czasie działań wojennych w 1915 r. Obecny kościół zbudowany został w latach 1917-24 według projektu architekta Jana Sa-Zubrzyckiego. Przy jego budowie czynni byli również: mistrz murarski Jan Bratko i cieśla Franciszek Kędziora. Konsekracji kościoła dokonał w 1954 r. biskup sufragan tarnowski Karol Pękala.

ARCHITEKTURA. Neogotycki, zbudowany z cegły i kamienia. Złożony z trójnawowego halowego korpusu i prostokątnie zamkniętego prezbiterium. Na przedłużeniu prezbiterium znajduje się zakrystia, zaś do jego obu boków przylegają dwie dwuprzęsłowe kaplice. Do korpusu od frontu przylega wysoka kwadratowa wieża, podzielona na trzy kondygnacje, w górnej części obwiedziona gzymsem konsolkowym i nakryta hełmem ostrosłupowym ujętym czterema przekątnie ustawionymi wieżyczkami. W przyziemiu wieży mieści się przedsionek, z dwiema przybudówkami po bokach, do którego prowadzi okazały dwuwejściowy, uskokowy portal, ujęty trójkątną obudową z figurą NMP Niepokalanie Poczętej. Powyżej na gzymsie wydzielającym pierwszą kondygnację ustawionych jest sześć posągów świętych polskich oraz krucyfiks. Korpus nawowy na zewnątrz opięty jest przyporami, zaś ściany całego kościoła obiega gzyms konsolkowy. W lewej przybudówce przy wieży znajduje się jeszcze jeden ostrołukowy portal neogotycki. Prezbiterium i korpus kościoła nakryte są dachami dwuspadowymi, kaplice i zakrystia dachami pulpitowymi, zaś przybudówki przy wieży dachami wielospadowymi. Wnętrze nakryte sklepieniami żebrowymi gwiaździstymi w prezbiterium, nawie głównej, pod wieżą oraz w kaplicach, zaś w nawach bocznych sklepieniami żebrowymi, wzorowanymi na tzw. piastowskich. Nawy rozdzielone ostrołukowymi arkadami, ściany o podziałach blendowych, okna ozdobione dekoracją maswerkową. Obiekt posiada bogaty detal architektoniczny neogotycki i eklektyczny, co jest charakterystyczne dla kościołów projektowanych przez Jana Sas-Zubrzyckiego.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Polichromia figuralna ograniczona jest do ściany ołtarzowej w prezbiterium, z kompozycją przedstawiającą świętych polskich, ponadto w blendach ściennych z postaciami ewangelistów i świętych, malowana w 1942 r. przez Józef E. Dutkiewicz. Witraże figuralne wykonane zostały w Zakładzie witrazów Żeleńskiego w Krakowie. Dwa z nich zaprojektował po 1920 r. Zdzisław Gedliczka a cztery w latach 1937 i 1942 Jan Ślwiński. Ołtarz główny neogotycki z czasu budowy kościoła, nawiązujący do typu wczesnogotyckich ołtarzy relikwiarzowych. Dwa ołtarze boczne: jeden z około 1942 r. zaprojektowany przez J. E. Dutkiewicza, z barokowym obrazem Matki Boskiej, zwanej „Wietrzychowską", pochodzącym prawdopodobnie z XVII w., otoczony miejscowym kultem; drugi rokokowo-klasycystyczny, silnie zdekompletowany, z nowszym obrazem św. Józefa. Chrzcielnica barokowo-klasycystyczna z około 1800 r. Ambona neobarokowa wykonana przed 1939 r. W tęczy belka neobarokowa o fantazyjnym wykroju a na niej rzeźbiona grupa Ukrzyżowania, pochodząca zapewne z czasu budowy kościoła. Na parapecie chóru muzycznego rzeźba św. Trójcy, późnobarokowa z XVIII w. oraz posągi śś. Jadwigi i Elżbiety z około 1930 r. Krucyfiks barokowy XVIII w. Cztery dzwony: 1. z 1921 r.; 2-3. Anioł z 1947 r. i Michał z 1948 r., oba wykonane w odlewni dzwonów Schwabe w Białej ; 4. nieustalonego odlewu.

DZWONNICA wolnostojąca, zbudowana w końcu XVIII w., drewniana, konstrukcji słupowej, oszalowana, nakryta daszkiem łamanym pobitym blachą. 

Tekst umieszczony 13.12.2009, ostatnio aktualizowany 04.03.2020

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
ks. Rzepa J, Kornecki M., Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Kraków 2001
Trybowski I., Zabytki sztuki powiatu dąbrowskiego, [w:] Dąbrowa Tarnowska. Zarys dziejów miasta i regionu, opr. zb. pod red. F. Kiryka i Z. Ruty, Warszawa 1974

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł